Circumvallatielinie rond Groenlo nu rijksmonument

OOST GELRE - De beroemde circumvallatielinie rond Groenlo met een lengte van zo'n 17 kilometer is door de minister aangewezen als archeologisch rijksmonument. Deze belegeringslinie werd in 1627 op last van Prins Frederik Hendrik door zijn leger van 25.000 man aangelegd toen hij de veste Grol belegerde. Godfried Nijs, die al een lange reeks van jaren onderzoek doet naar deze linie, heeft in de loop van de jaren steeds meer ontzag gekregen voor dit werk. Het is allemaal voordat Groenlo werd belegerd op de tekentafels uitgedacht, en eenmaal rond Groenlo werd meteen met het werk begonnen. De belegering en inname van de veste Grol is vanaf de tekentafel eigenlijk door Fredrik Hendrik gewonnen, zo vat Godfried Nijs het samen.

Door Ferry Broshuis

Logisch
Hij vindt het niet meer dan logisch dat de linie nu als rijksmonument is erkend. Na de Tweede Wereldoorlog is de Engelse Schans in Lievelde, onderdeel van de linie, al als rijksmonument aangewezen en het is dus logisch dat de hele linie daar nu als rijksmonument bij komt. Het is ook uniek in Nederland, aldus Godfried Nijs, want in Den Bosch zijn destijds weliswaar twee linies aangelegd, maar door de industrialisatie en verdere bouw zijn die goeddeels verdwenen. Rond Groenlo is de linie nog intact.
Er is door hem samen met de bekende Grolse historicus Joep van der Pluijm een boek geschreven over de linie met alle wetenswaardigheden daarbij.

Grondeigenaren
De grondeigenaren zullen rekening moeten houden met de bescherming van de linie, maar dat was ook al zo door de gemeentelijke bescherming, zo zegt Godfried Nijs. Belanghebbenden kunnen trouwens nu naar aanleiding van de toekenning van de status van rijksmonument binnen zes weken nog bezwaar aantekenen. Volgens Joop Hubers, archeoloog en ook nauw betrokken bij de linie, is het wel bijzonder dat iets wat onder de grond zit als archeologisch rijksmonument wordt beschouwd.

Toekomst
In hoeverre de aanwijzing gevolgen heeft voor het toerisme en dergelijke kan nog niet worden ingeschat. Drie jaar geleden, toen de zaak van de toekenning van rijksmonument al speelde, uitte van der Pluijm al zijn gedachten over een toeristische invulling. Daar had hij zelf geen ideeën over, maar hij dacht dat je daarvoor professionals moet inschakelen die verstand hebben van die soort zaken."Net zoals dat bijvoorbeeld bij de Efteling gebeurt," aldus toen Joep van der Pluijm.
Ben Weenink van Erve Kots was drie jaar geleden al blij dat de linie een rijksmonument zou worden. Erve Kots speelt op die ontwikkelingen al in doordat ze een maquette hebben van de linie en de mensen daar dus kunnen zien hoe de linie met schansen en redoutes in elkaar steekt.
De linie ligt steeds op zo'n drie kilometer afstand van de stad Grol en dat was in 1627 ver genoeg weg van de stad om niet door kanonskogels te worden geraakt.
Het lijkt erop dat de aanwijzing van de linie tot rijksmonument de mensen weer zal aanzetten tot inventief denkwerk om de mogelijkheden van verdere 'exploitatie' van de circumvallatielinie te onderzoeken.