Algemene beschouwingen in aanloop naar gemeentebegroting 2017

Oost Gelre - Met het openbaar maken van de algemene beschouwingen door de zes politieke fracties is er dinsdag (1 november) een start gemaakt met de behandeling van de begroting 2017 van de gemeente Oost Gelre. Na aansluitend een eerste reactie van het college van burgemeester en wethouders en 's avonds een besloten fractieberaad, wordt de begroting woensdag 2 november - aanvang: 19.30 uur - verder inhoudelijk behandeld met uiteindelijk een al dan niet goedkeurend besluit van de gemeenteraad.

Door Theo Huijskes

Bij de algemene beschouwingen kwam duidelijk naar voren dat het hoogste bestuursorgaan van de gemeente Oost Gelre niet alleen naar de toekomst wenst te kijken, maar ook het afgelopen begrotingsjaar nog eens onder de loep wil nemen. Dit laatste was vanzelfsprekend met name te vernemen uit het relaas van de vier oppositiepartijen.

De PvdA liet daarbij bij monde van fractievoorzitter Richard Klein Tank niet onvermeld dat er tijdens de raadsvergaderingen in de afgelopen maanden ook forse kritiek vanuit de coalitie op het college was. "Kritiek op de daadkracht in het sociale domein, de voortgang in de energietransitie, de agenda duurzaamheid en bijna raadsbreed het dossier Beleidsplan Wegen, waarin de bestuurlijke fatsoensnormen met voeten zijn getreden", aldus Klein Tank, die vervolgens meerdere voorbeelden de revue liet passeren om daarbij in het openbaar de vraag te stellen: "Wat is er toch aan de hand in de gemeente Oost Gelre? Is dit college, dat zelfs één wethouder meer telt dan noodzakelijk, wel in staat om de gemeente adequaat te besturen? En kan het ook anders? De PvdA vindt van wel, Oost Gelre kan zoveel beter."
Ook D66-fractievoorzitter Jerry van der Meulen memoreerde de volgens hem onnavolgbare besluitvorming rondom het beleidsplan 'Kijk op de Wegen'. "In twee afzonderlijke raadsvergaderingen heeft hetzelfde ongewijzigde plan op de agenda gestaan. Ondanks grote inhoudelijke bezwaren van diverse fracties werd er door het college geen enkele aanpassing gedaan. Dankzij het 180 graden draaien van één van de fracties (CDA, ThH), kon het college dit afgeschoten plan toch nog met een meerderheid binnen halen. Al dit gedraai maakt de politiek in Oost Gelre niet betrouwbaarder."

Besluitvorming en communicatie
VVD-voorzitter Bart Porskamp had zijn pijlen bij de algemene beschouwingen onder andere gericht op de aspecten besluitvorming en communicatie. "Als VVD zetten wij regelmatig vraagtekens bij het communiceergedrag van dit college. Kijkend naar het afgelopen jaar kan ik niet anders constateren dat ook richting de inwoners en ondernemers niet wordt gecommuniceerd, zoals wij dat graag voor ogen hebben. Onze kijk is simpel maar duidelijk: mensen aan de voorkant van een proces erbij betrekken en daarbij duidelijk de verwachtingen managen en ze gedurende het proces op de hoogte houden van de voortgang. Met betrekking tot de besluitvorming van de gemeenteraad, valt het ons op dat er tal van stukken zijn aangenomen, waarbij bij zowel coalitie als oppositie een grote verdeeldheid valt te constateren. Wij roepen het college dan ook op om bij het opstellen van de stukken te proberen een groter draagvlak te creëren bij de gehele raad en niet genoegen te nemen met een minimale meerderheid."
Ook van de zijde van de fractie Nieuwe Liberalen Oost Gelre krijgt het college met forse kritiek te maken. Met name wethouder Vincent Van Uem moet het ontgelden bij woordvoerder Jos Wolterink. "Er schort het nodige aan de slagvaardigheid van dit college. Dit is zeker van toepassing op de wethouder Ruimtelijke Ordening. De afgelopen periode hebben wij het ene na het andere debacle mee mogen maken met onderwerpen uit zijn koker, zoals de aanpak van de verplaatsing van Welkoop, hetgeen hem een motie van afkeuring opleverde, gesteund door de gehele oppositie, alsmede de Ruimtelijke Atlas, verworpen door alle fracties met uitzondering van de fractie van OOG. En alsof dat nog niet genoeg is, kwam vervolgens het Inspiratiedocument, dat ook door de gehele raad met uitzondering van de fractie van OOG werd verworpen. De lokale woonvisie is het volgende punt van kritiek. Wij hebben er bijna twee jaar op moeten wachten. Hoezo snel handelen van dit college? Om het over het beleidsplan 2017-2027 'Kijk op de Wegen' nog maar niet te hebben, in de raadsvergadering van juni verworpen door de gehele raad met uitzondering van andermaal OOG. Het lijkt er dus duidelijk op dat de fractie van OOG zijn wethouder blindelings steunt en richting hem geen enkele vorm van kritiek kent."

'Kleinschaligheid van samenleving is essentieel'
Dat de kritiek van de zijde van de beide coalitiepartijen (CDA en OOG) op het college veel milder of zelfs bijna te verwaarlozen valt, is politiek gezien natuurlijk niet verrassend. Het CDA beperkte zich via fractievoorzitter Theo Donderwinkel tot een aantal goedbedoelde adviezen en beperkte de summiere kritiek richting de beide OOG-wethouders, daarbij de twee eigen CDA-wethouders helemaal uit de wind houdende.
Wel maakte het CDA melding van het gegeven dat in haar ogen de volgende, op stapel staande met name faciliterende rol van ruimtelijke ordening nog onvoldoende is doorgedrongen in de ambtelijke organisatie. "En daar maken wij ons zorgen over. Temeer omdat waarschijnlijk in 2018 de nieuwe omgevingswet van kracht wordt. In deze wet is 'vertrouwen' en 'loslaten' een centraal thema. Er wordt dan ook een ander type organisatie en een ander type ambtenaar/bestuurder verwacht", aldus een op dat terrein verontruste Donderwinkel.
Ook de algemene beschouwing van de fractie van OOG kende een algemeen en berustend karakter. Het enige, mogelijk als kritiekpunt aan te merken was de opmerking van fractievoorzitter Frits Schmidt dat de gemeente veel dichter bij de burger dient te staan. "Wij zijn wars van een samenleving, waarbij de burger vooral of alleen bekend staat onder een burgerservicenummer. Dat is niet onze samenleving. De menselijke maat doet er toe. De kleinschaligheid van onze samenleving is hierbij essentieel en laten wij daar zuinig op zijn. Verder is een samenwerking met buurtgemeenten prima. Maar geen samenwerking die leidt tot één grotere gemeente, waarbij het centrum van de macht ergens buiten Oost Gelre komt te liggen. Dit met het gevolg dat de saamhorigheid onder onze burgers gaat afnemen. Immers een samenleving zonder de inzet van vrijwilligers is inmiddels ondenkbaar."

Verhoging OZB en toeristenbelasting
In het kader van het stabiele beleid, dat het college van B&W in de ogen van CDA en OOG voert, zijn beide coalitiepartijen voorstander van een verhoging van de OZB en de toeristenbelasting. Met betrekking tot laatstgenoemde belasting is het CDA van mening dat de toerist mee mag betalen aan de vele investeringen, die er gedaan zijn en nog worden gedaan om Oost Gelre nog aantrekkelijker te maken voor de toerist en de inwoner. Het CDA streeft daarbij naar een periodieke verhoging.
Ook de fractie van OOG is die mening toegedaan. "De kansen tot verfraaiing van ons landschap staan onder druk. Een fraai landschap zorgt voor een groeiende stroom van toeristen en die toeristen zorgen voor duurzame werkgelegenheid. De verfraaiing van onze gemeente brengt wel kosten met zich mee. OOG is van mening dat die kosten niet alleen moeten worden opgebracht door de burger zelf. Ook de toeristen moeten een steentje bijdragen aan hun vertier. Toeristenbelasting is hiervoor het juiste instrument. Wij stellen voor de verhoging van de toeristenbelasting trendmatig te maken. Wij komen hiertoe met een amendement", aldus voorzitter Schmidt.
Oppositiepartij VVD kwam met de opmerking dat men het erg bijzonder vindt dat het college het geld veel gemakkelijker uitgeeft wanneer het om geld van een ander gaat dan wanneer het eigen geld betreft.
Volgens woordvoerder Bart Porskamp is dat de belangrijkste reden waarom men elke keer maar weer veel te gemakkelijk de belastingen verhoogt. "Let wel, de gemeentelijke financiën staan onder zware druk. In het verlengde daarvan wordt door het college vervolgens de keuze gemaakt om de belastingen voor zowel de inwoners als de toeristische ondernemers te verhogen. De OZB-verhoging wordt zelfs gekoppeld aan het wegenbeleidsplan. Heeft dit tot gevolg dat wij volgend jaar weer op een tekort uitkomen, worden dan belastingverhogingen gekoppeld aan het groenonderhoud of het vervangen van lantaarnpalen? Enfin, u begrijpt dat dit niet onze manier van financieel rentmeesterschap is."

Professionalisering van de dienstverlening?
De fractie Nieuwe Liberalen Oost Gelre verbaast zich erover dat in de begroting 2017, die resulteert in een tekort van € 113.000, de woorden bezuinigen, inkrimpen van de eigen organisatie en efficiency niet voorkomen. "Het college gaat maar door op de ingeslagen weg en doet alsof er niets aan de hand is. Zo wordt er in de begroting € 80.000 aangewend voor professionalisering van de dienstverlening. Wat wordt er voor dit geld gedaan? Vindt het college zichzelf niet bekwaam genoeg voor haar taak? Wij zijn van mening dat de toekomstige huisvesting en de huidige bezoldiging van het college een adequate uitvoering van haar taak niet in de weg staan", aldus Jos Wolterink.
Volgens Richard Klein Tank maakt het college keuzes, die niet de keuzes van de PvdA-fractie zijn. "Het bezuinigen van € 1 miljoen op het sociaal domein in 2017 en in de jaren daarna € 2,5 ton is onverantwoord als je bedenkt dat er via het gemeentefonds nog de nodige kortingen zullen volgen op jeugdzorg en Wmo om het over andere financiële risico's nog maar niet te hebben. Verder is een taakstelling van € 200.000 op de openbare zwemvoorziening in Groenlo volgens ons een slag in de lucht en zet de politieke discussie over de toekomst van sportvoorzieningen (denk aan het onderzoek naar de sportboulevard Lichtenvoorde en het streefbeeld binnensportaccommodaties Groenlo) onnodig onder druk. Om dan nog maar te zwijgen van het feit dat deze dekkingsmaatregel niet tevoren is gecommuniceerd met Marveld Recreatie."
Een minpunt in de programmabegroting is volgens de fractie van D66 onder andere de twee procent extra OZB verhoging ten behoefte van het wegenplan. Jerry van der Meulen: "Deze twee procent is alleen bedoeld om een gat in de begroting te dichten. Volgens ons is dit niet eens toegestaan. Daarnaast is het ophogen van de toeristenbelasting naar € 1,25 helemaal in strijd met een toeristisch beleid waarbij wordt getracht om zoveel mogelijk toeristen onze kant op te krijgen. De beste reclame voor het toerisme in Oost Gelre is afschaffing van deze belasting. Mocht deze verhoging overeind blijven, dan zal dit voor D66 een extra reden zijn om niet in te stemmen met de programmabegroting. Ook andere belastingen, zoals hondenbelasting en precariobelasting, zouden op termijn afgeschaft moeten worden. Gelukkig zijn er op landelijk niveau besprekingen gaande om gemeenten op te dragen deze flauwekulbelastingen af te schaffen."