Afbeelding

Uut 't Wald | Pröttel

Algemeen Columns

Pröttel

Ik heb lang in de veronderstelling verkeerd, dat pruttel een Nederlands woord is en pröttel daarvan de Achterhoekse vertaling. Tot mijn dochter verkering kreeg met een jongeman van de andere kant van de IJssel. Toen ik hem en mijn dochter eens vriendelijk vroeg om voor ze weg zouden gaan nog even hun pruttel op te ruimen, keek hij me niet begrijpend aan. Mijn dochter snapte wel, dat ik rommel bedoelde. Maar ja, die is aan deze kant van de IJssel opgegroeid….
Naar het woord pruttel zult u vergeefs zoeken in de Van Dale. Dat wil zeggen: het staat wel in het woordenboek, maar dan als werkwoordsvorm van pruttelen. En dat laatste kan volgens Van Dale twee dingen betekenen: zacht borrelend koken of mopperen.
Pröttel is dus een echt Achterhoeks woord. Of misschien moet ik zeggen: een Nedersaksisch woord. Want ook in andere dialecten in het Nedersaksisch taalgebied weet men, dat je er rommel mee bedoelt.
Het woord rommel is in het Achterhoeks trouwens ook wel bekend. In de oostelijke Achterhoek met één letter uitgebreid. In Lichtenvoorde en Winterswijk spreekt men van rommele.
Aan de andere kant van onze regio, in Eefde, Vorden en Gelselaar bijvoorbeeld, spreekt men van kraom en in Lichtenvoorde van mossele. In Winterswijk wordt nog het oude Achterhoekse woord krempel (kraempel) gebruikt voor rommel of rotzooi. Nog ouder zijn de woorden plonder, plongeri-je en ummeraozie. Volgens het WALD (Woordenboek van de Achterhoekse en Liemerse Dialecten) allemaal synoniemen voor rommel. Maar bijna niemand die ze nog kent.

Advertenties doorgeplaatst vanuit de krant