Maïs, maïs en nog meer maïs?

Wie vandaag de dag een fietstocht maakt door de prachtige, landelijke Achterhoek ziet onderweg opvallend veel maïsvelden. Overal waar je kijkt dezelfde monotone gewassen en het lijkt wel alsof de maïsteelt ieder jaar meer landbouwgrond in beslag neemt.

Al deze maïscultuur is bestemd voor diervoeder en is niet geschikt voor menselijke consumptie. Alle landbouwgrond die voor maïs benut wordt, kan niet gebruikt worden voor de teelt van andere, voor mensen direct eetbare, gewassen.

In Nederland hebben we te maken met een enorme ‘overbevolking’ van vee. Ook al blijft de agrarische lobby proberen ons te overtuigen dat dit niet zo is. Laten we de veestapel in ons land eens vergelijken met die in Duitsland. Als we kijken naar oppervlakte en aantal inwoners en dat vergelijken met de grootte van de veestapels, dan is Nederland tot 5 maal dichter ‘vee-bevolkt’. Dit feit wordt stelselmatig verzwegen, de agrarische lobbyisten wijzen graag naar Duitsland als voorbeeld voor een soepeler beleid voor milieumaatregelen. Maar de problemen die daar spelen zijn simpelweg van een totaal andere orde en zijn niet vergelijkbaar met o.a. de stikstofcrisis in ons land.

Een drastische ingreep in de grootte van onze veestapel, daar is geen ontkomen meer aan. Iedereen die dat ontkent is geen realist maar een opportunist die alleen opkomt voor zijn eigenbelang. Ook al zullen de FDF-types dit hardnekkig ontkennen, zelfs met tractorgeweld is deze realiteit niet meer te ontkennen. Natuurlijk zal een kleinere veestapel een negatieve invloed hebben op de exportcijfers maar de schade aan de netto inkomsten voor ons land zal veel kleiner zijn. Een kleinere veestapel zal immers meteen een positief effect op ons leefmilieu hebben en er kan fors bespaard worden op allerlei directe en indirecte landbouwsubsidieregelingen.

Het argument, dat als we de veestapel zouden inkrimpen de voedselvoorziening gevaar zou lopen, dat is onzin. Zelfs een krimp van 70 procent zou betekenen dat we nog steeds voldoende vlees produceren voor onze eigen behoefte. Ook op dit punt informeren de lobbyclubs ons niet eerlijk, ze blijven maar hangen in goedkope slogans ('no farmers, no food') en het verdedigen van halve waarheden.

Een bijkomend positief effect van een kleinere veestapel is dat de vraag naar maïsvoer zal afnemen. De landbouwgronden die daardoor vrijkomen kunnen dan deels gebruikt worden voor de teelt van gewassen die direct geschikt zijn voor menselijke consumptie. En meer variatie zal het landschap alleen maar ten goede komen.

Of gaan we landbouwgrond in de toekomst anders en duurzamer benutten? Bijvoorbeeld herstellen van het coulissen-landschap, vergroten van natuurgebieden en misschien ook deels gebruiken voor het opzetten van parken voor zonne-energie. Landbouwgrond anders gebruiken ligt gevoelig in de agrarische sector. Jammer genoeg worden daar alternatieven steeds opgevat als een bedreiging en niet als een nieuwe mogelijkheid. Het is natuurlijk een kwestie van smaak, maar geeft een overdaad aan maïsvelden een mooier aanzicht dan een anders, gevarieerder landschap met her en der een zonnepark?

Natuurgebieden dragen bij aan een gezond leefmilieu en een zonnepark is niet belastend voor het milieu, het is een schone techniek die direct bijdraagt aan de energietransitie. Maar maïs verbouwen dat is een ander verhaal. Nadat er geoogst is, worden de resten vaak doodgespoten met het giftige en kankerverwekkend glyfosaat en liggen deze velden gedurende lange perioden braak.        

Wij kunnen geen andere conclusie trekken dan dat de maïsvelden het symbool zijn geworden van de ‘vee-overbevolking’ in onze streek. Het is de hoogste tijd voor verandering en rationele oplossingen in de veeteeltsector. Natuurlijk niet van vandaag op morgen, maar gefaseerd, in goed overleg en met de juiste financiële compensaties. In de tussentijd blijf vooral genieten van de mooie fietstochten door de Achterhoek want er is naast de monotone maïsvelden gelukkig ook heel veel prachtige natuurschoon te bewonderen, laten we daar vooral zuinig op zijn!

Stichting Leefbaar Buitengebied Gelderland

Rob Bongers