Aandacht voor jouw complottheorie

Week 44 bleek de week van de corona-commotie. Commotie naar aanleiding van een handjevol boeren dat D66’er Rob Jetten onaangekondigd een ziekenbezoekje bracht (onder het motto: hoe later op de avond, hoe schoner het volk). En commotie rondom het verschijnen van de eerste editie van Gezond Verstand, een krantje dat her en der in den lande ongevraagd bij mensen in de bus was gedaan. Eigenlijk net zoals de Elna maar die wordt over het algemeen met meer enthousiasme ontvangen.

Voor wie het even gemist heeft, Gezond Verstand is een tweewekelijkse krant waarin plaats is voor ‘artikelen die in de mainstream media onderbelicht worden of verkeerd worden weergegeven’. De mainstream media heeft het op zijn beurt weer over een complotblad. Een prima voorbeeld van het kip-of-het-ei verhaal, lijkt me.

Er stond onder andere een artikel in waarin ‘een kunstmatige pandemie gefabriceerd met frauduleuze modellen, misbruik van de zogenaamde PCR-test en de ontkenning van werkzame medicatie’ aan de orde werden gesteld. Dat artikel werkte als een rode lap op een stier, de politiek viel over elkaar heen want een krant die durfde te twijfelen aan de pandemie, die zou verboden moeten worden! Moesten de boekhandelaren zo’n medium wel in hun schappen leggen? En als ze dat dan toch deden, of ze het blad dan wel even op de juiste plek wilden presenteren, nl. naast de Fabeltjeskrant. Deze laatste opmerking kwam van de verantwoordelijke minister, Kajsa Ollongren, die klaarblijkelijk haar kinderen zelf nooit voorleest anders zou ze wel weten dat er helemaal geen papieren versie van de Fabeltjeskrant bestaat.

De makers van de krant lachten ondertussen in hun vuistje. Al jarenlang verkondigen zelfbenoemde dwarsdenkers via vage websites en social mediakanalen allerlei theorieën die haaks staan op dat wat we algemeen als voor waar hebben bestempeld. Daar lag geen politici ooit wakker van. Maar nu het ineens als printmedia in de winkel ligt, is de boot aan. Een mooie publiciteitsstunt die voor hoge verkoopcijfers zorgde. Dat bleek wel toen ik, nieuwsgierig geworden, er zelf op uit ging om de inmiddels tweede editie van de veel besproken krant te bemachtigen. In heel Oost Gelre was er niet één exemplaar van Gezond Verstand meer te krijgen. Maar liefst alle acht exemplaren (5 bij de Primera en 3 bij de Bruna in Groenlo) waren uitverkocht. Nu snap ik dat je in een gemeente als Oost Gelre waar we ons allemaal braaf achter het overheidsbeleid scharen (iets met naoberschap en ‘we moeten het samen doen’), niet direct stapels controversiële lectuur in de schappen hoeft neer te leggen maar één krant per dorpskern?

De makers van Gezond Verstand ontbreekt het in ieder geval niet aan een flinke portie slimmigheid. Want waar social media-grootmachten controversiële groepen en pagina’s zonder opgaaf van reden kunnen verwijderen, is het verbieden van een tastbaar krantje met onwelgevallige info nog altijd een stuk lastiger. Want of kranten nu liegen dat het gedrukt staat of schandalen aan het licht brengen, er is in Nederland vrijheid van meningsuiting én van meningsvorming. Het staat een ieder vrij zich te informeren op de wijze die hem of haar goeddunkt. Alle commotie ten spijt bleken uiteindelijk alleen AKO en Bruna over gezond verstand te beschikken; ze legden zonder verdere poespas de kranten gewoon daar waar ze hoorden: in de schappen.

Kees Kiezel