Dini Wintermans is altijd Grolse wanten blijven breien. Foto: Annekée Cuppers

Dini Wintermans is altijd Grolse wanten blijven breien. Foto: Annekée Cuppers

Grolse wanten brachten Zieuwentse Dini Wintermans de wereld over

Algemeen

ZIEUWENT - Inmiddels is het zo’n dertig graden warmer maar het tegeltje op de voorpagina van deze Elna is Dini Wintermans-Klein Falckenborg (77) uit Zieuwent een spreuk naar haar hart. Grolse wanten en humor lopen als een rode draad door haar leven en brachten haar zelfs tot in Japan.

Dini’s liefde voor de Grolse want begon al jong toen ze, net als haar zes zussen, thuis mee moest helpen breien. Dini’s moeder, geboren in Eefsele (Snijders Roemaat) was namelijk breister voor de bekende Groenlose groothandel Heimans. “Voor ieder paar wanten betaalde Heimans 1,75 gulden, een flink bedrag destijds.”

Dini is net als de meesten van haar zussen, altijd blijven breien en bouwde er zelfs een hele loopbaan in op. “Ik heb mijn hele leven gewerkt. Als jong meisje begon ik met een dienstje en kwam daarna in de confectie terecht. Daarnaast heb ik in het begin van het trouwen al het breiwerk van mevrouw Gerwen uit Groenlo overgenomen toen zij dit zelf niet meer kon. Zij had een hele zolder afgeladen vol met kant en klare wanten maar ook met heel veel wol. Ik werd uiteindelijk eigen baas en had zo’n dertig breisters voor me aan het werk. Bestellingen kwamen vanuit het hele land, toen nog per fax. De handel liep zo goed dat ik uiteindelijk moest kiezen, mijn baan in de confectie of de Grolse wanten.”

Dini verkoopt de wanten aan groothandels maar ook op beurzen en markten in en buiten de regio. “Ik herinner me nog die eerste markt, dat was de Agrado in Doetinchem. In eerste instantie verkocht ik alleen wanten, later kwamen daar de mutsen en andere accessoires bij. Die mutsen zijn er eigenlijk nog gekomen door de familie Weikamp uit Zieuwent. Zo’n 50 jaar geleden gingen zij op wintersport. Ze hadden allemaal al wel wanten maar nog geen mutsen. Of ik ook mutsen voor hen kon breien. Ik heb er een aantal gebreid en het restant meegenomen naar een markt in Groenlo. De Grolsen hebben me toen alle mutsen opgekocht en later zag je half Groenlo er mee lopen.”

Grolse wanten gaan internationaal
De keuze om haar baan op te zeggen en zich volledig toe te leggen op de verkoop van Grolse wanten bleek de juiste voor de avontuurlijk ingestelde Dini. “We hebben met een aantal leden van onze oude ambachten-groep op diverse markten en evenementen in binnen- en buitenland gestaan. Dat is begonnen toen circusdirecteur Martin Hensen ons op een markt gezien heeft. Via hem kwamen we in het Amerikaanse pretpark Silver Dollar City, in de staat Missouri, terecht. Een hele onderneming destijds. We waren nog nooit met het vliegtuig geweest. Prompt bleven de koffers met klederdracht bij de overstap in Canada op het vliegveld achter. Die zijn later alsnog meegekomen met een folkloregroep uit Latvia.”

Dini kon toen nog niet bevroeden dat ze een jaar later in Japan terecht zou komen. “We waren met de ambachten op de markt in Dorwerth bij Arnhem. De klompenmaker had een fotoalbum van onze groep op de kraam liggen. Een bezoeker had dat doorgebladerd en vroeg aan mij of ik naar Japan wilde komen. Hij zou ’s avonds wel bellen. Ik dacht, daar hoor ik nooit meer wat van maar voor we het wisten zaten we bij de ambassade in Den Haag om alles door te spreken en een maand later zaten we in Japan.”

Dini, die dan de baas is van de ambachtengroep, komt met een aantal leden (niet iedereen kon of wilde zolang van huis) in het themapark Huis Ten Bosch nabij Nagasaki terecht. “Zo’n gekke Japanner heeft daar verschillende bezienswaardigheden uit Nederland nagebouwd in een park zo groot als de provincie Utrecht. Ik zat met mijn handel in Holland House, een winkel waar ze klompen en Delfts Blauw verkochten. Als ik naar buiten keek, zag ik het stadhuis van Gouda waar veel mensen gingen trouwen en op de trappen stonden foto’s te maken. Je had er een kleine Keukenhof, molens, de Domtoren van Utrecht enzovoort. Er reden bussen en taxi’s, zelf had ik een fiets gekocht zodat ik tussen de middag naar de kantine kon om te eten. Gewoon achterin de winkel eten was daar niet gebruikelijk. Die wereld was een hele rare gewaarwording maar het wende wel.”

'Duitsers
kopen graag
kwaliteit,
voor hen zijn
de Grolse
wanten van
handgesponnen
wol 'de echte'


Uiteindelijk woonde Dini met tussenpozen zo’n twee jaar in Japan. “Ik heb er nog lange tijd veel contacten gehouden. Met Mitshigo, een Japanse vrouw die op het park een schilderswinkel had, heb ik nog altijd contact. In de tijd dat ik daar was, zijn we veel met elkaar opgetrokken, rondtoeren met de auto langs de bezienswaardigheden in de regio. We konden allebei een beetje Engels en met handen en voeten kom je ook al een heel eind. Als ik mijn man bedoelde, wees ik bijvoorbeeld mijn trouwring aan. En ik leerde ook een beetje Japans spreken natuurlijk.”

De handel als hobby
Anno 2021 is het breien van Grolse wanten en mutsen enkel nog een hobbymatige activiteit voor Dini, die naast breien ook zelf garen spint, jam maakt, kaarsen en jampotdeksels beschildert en kaartjes maakt. Ze verkoopt haar spullen niet alleen op markten maar ook gewoon vanuit huis. “Ik mag graag bezig zijn en moet van mijn productie af. Daarom heb ik een stalletje voor mijn huis waar ik voor een zacht prijsje jam en de andere spulletjes verkoop. Ik hoef er niet echt aan te verdienen maar gebruik het geld om weer nieuwe materialen aan te kunnen schaffen.”

Veel van de met zelfgesponnen wol gebreide Grolse wanten gaan naar Duitsland alwaar Dini's zoon ze in zijn zaak verkoopt. "Zomer of winter, de wanten zijn altijd binnen de kortste keren uitverkocht. Duitsers kopen graag kwaliteit en volgens hen zijn wanten van handgesponnen wol ‘de echte'. Deze wanten ook zijn veel warmer dan die gemaakt van winkelwol.”

Wanten bestellen
Lezers die Grolse wanten, mutsen, haarbanden of armbanden willen bestellen, kunnen telefonisch contact met Dini opnemen via 0544 – 35 16 75. De prijzen zijn afhankelijk van de maat en de kwaliteit van de wol maar liggen tussen de 5 euro voor babywantjes en 15 euro voor grote herenwanten. De artikelen kunnen in allerlei kleuren gebreid worden, zoals bijvoorbeeld in de kleuren van de Achterhoekse vlag. Zo gauw de artikelen klaar zijn, kunnen ze tegen portokosten worden opgestuurd of men kan ze zelf in Zieuwent afhalen. “Afhalen heeft voor mij de voorkeur. Dan kunnen mensen ze gelijk passen hoewel ik nog nooit opgestuurde wanten terug heb gekregen. En ook voor mij is afhalen fijn; in deze tijd zit je best wel eens om een praatje verlegen. Wat dat betreft hoop ik dat de markten gauw weer kunnen starten. De aanspraak van de mensen en de grapjes en gezelligheid van de groep, een borreltje drinken tijdens het afrekenen. Dat sociale, dat mis ik toch wel.”

Koffer vol met Grolse wanten in allerlei kleuren en maten. Foto: Annekée Cuppers
Souvenirs uit Japan. Foto: Annekée Cuppers
Foto's van Dini in klederdracht. De foto rechts is gemaakt in Japan. Foto: Annekée Cuppers
Dini verzamelt ook vingerhoedjes, onder andere van haar reizen naar het buitenland. Foto: Annekée Cuppers
Kaarsen beschilderen. Foto: Annekée Cuppers

Advertenties doorgeplaatst vanuit de krant