Heleen Rooks in finale De Nieuwe Vermeer

‘Kan ik dat wat ik bedacht heb ook uitvoeren?‘

Door Barbara Pavinati

LICHTENVOORDE – We kennen haar als docent beeldende vorming vmbo van het Marianum en haar verschillende rollen bij het Bloemencorso. Straks kent misschien heel Nederland haar, want ze is doorgedrongen tot de finale van het televisieprogramma van omroep Max ‘De Nieuwe Vermeer’. Op zaterdag 26 februari was ze op tv. Heleen: ”Toch bijzonder om jezelf zo op TV te zien, wist niet dat ik zo serieus kon kijken“

“Een collega van het werk van mijn man had een voorstukje van ‘De Nieuwe Vermeer’ gezien en wist dat ik ‘Het meisje met de parel’ van knopen had gemaakt. Dat had ik gedaan omdat ik dat gewoon mooi vond om te doen. Het is een uitdaging om met grof materiaal ook nuances te maken. Dit werk maakte ik in het voorjaar van 2022. Ik gaf mij op voor het programma en werd uitgenodigd voor de voorrondes. Die bestond uit zes masterclasses met iedere keer 70 verschillende mensen. Johannes Vermeer heeft een relatief klein oeuvre. Er zijn zes schilderijen waarvan men weet dat ze bestaan hebben maar waarvan men niet weet waar ze zijn en of ze überhaupt nog bestaan... Voor elk van deze schilderijen was er een masterclass. Ik was ingedeeld in de groep die iets moest gaan maken van de schets van Jupiter, Venus en Mercurius. Als ik had gewild had ik ook in een andere groep ingedeeld kunnen worden, maar dat heb ik niet gedaan. Ik vond dit wel een mooie opdracht.”

Schets in scène zetten
“Conservator van het Rijksmuseum Pieter Roelofs en restaurateur van het Mauritshuis Abbie Vandivere gaven de workshop. Pieter vertelde over het verhaal en het doel, Abbie over het kleurgebruik. We kregen allemaal een schets mee van de tekening. Het was een conversatie tussen drie mensen. Venus was geschokt omdat er een mooiere vrouw was dan zij en ze gaat Jupiter vragen om deze vrouw uit de weg te ruimen. Uiteindelijk wordt Mercurius met deze taak belast. Op de schets staan allemaal naakte mensen, maar ik vond dat niet bij Vermeer passen. Hij schilderde bijna nooit naakten. Dus ben ik naar Peter Gunnewijk in Groenlo gestapt die een hele collectie middeleeuwse kleren heeft. Deze kleding gebruikt hij bij de Slag om Grolle. Mijn man, dochter en haar vriend zijn meegeweest naar Peter en bij hem op zolder hebben we aan de hand van de schets de houdingen in scene gezet. Ik heb er toen een foto van gemaakt.”

Tienduizenden knopen
“Op Marktplaats heb ik een partij knopen opgekocht. Voor de gezichten heb ik kleine knoopjes van 3 millimeter uit China laten komen. Ik heb nu meer dan tienduizend knopen. Zonder het uitzoeken ben ik zo’n veertig tot vijftig uur met het schilderij bezig geweest. Ik heb het thuis aan de keukentafel in elkaar gezet. Sommige knopen heb ik dakpansgewijs geplakt, ander naast elkaar. Dat deed ik met montagekit. Het was een hele puzzel om het kleurverloop natuurlijk te krijgen, maar uiteindelijk is dat gelukt! Het formaat van het doek was van tevoren bepaald. 1 meter bij 1,20 meter. Ik moest elke week bloggen, vloggen en foto’s maken in een beschermde ruimte op het internet. Het schilderij moest half november klaar zijn. Begin december hoorde ik dat ik bij de dertig finalisten van mijn groep hoorde. Ik vond het supergaaf om dit proces mee te maken. Je komt jezelf ook tegen: ’Kan ik dat wat ik bedacht heb ook uitvoeren?’ Ik was bij dit thema de enige die met knopen gewerkt heeft. De andere deelnemers waren ook erg creatief. Er zijn Vermeers van postzegels, dobbelstenen of met een quilt-techniek gemaakt. Uiteindelijk mochten we het schilderij mee naar huis nemen. Alle finalisten waren ook uitgenodigd om een dag voor de officiële opening naar de tentoonstelling te kijken. Al met al was het een hele ervaring.”

Exposeren leerlingen Marianum
“Als docent beeldende vorming bij het vmbo op het Marianum vind ik dat de aandacht voor de kunst van deze groep leerlingen te klein is. Ze maken prachtige werken. Op het moment exposeert de tweede klas met landschappen in de Bibliotheek van Lichtenvoorde. Deze tentoonstelling wisselt straks in een met gemaakte kunstschoenen van de derde klas. Voor deze schoenen zijn mallen van orthopedische schoenen gebruikt die ik bij stichting MooiZooi in Haarlem gekocht heb, een plek waar mensen met afstand tot de arbeidsmarkt materiaal verzamelen dat door fabrieken en bedrijven weggegooid wordt. Deze mallen werden in de papier-maché gezet. Daarna mochten de leerlingen er naar eigen inzicht een kunstschoen van maken met bijpassende doos, waar een logo op komt te staan. Ze maken ook een pagina voor in een catalogus die over de schoenen samengesteld wordt. In april gaat klas vier met hun eindexamenopdracht in de entree en ontmoetingshal van het gemeentehuis exposeren. Ze krijgen dan de opdracht om dat wat ze de afgelopen jaren geleerd hebben in de praktijk te brengen. Ze mogen kiezen uit de thema’s identiteit, stad en natuur. Op 19 april wordt dit geopend in het gemeentehuis. Daarna ga ik met alle andere klassen die ik lesgeef die expositie ook bezoeken. Ik wil ze graag leren en laten zien hoe leuk het is als je werk geëxposeerd wordt.”

De uitzending met Heleen is hier terug te kijken.

Ook Arjan Paijers uit Lievelde bij De Nieuwe Vermeer
Op zondag 19 februari was kunstschilder, schilder en drummer Arjan Paijers te zien op NPO1 bij De Nieuwe Vermeer. Hij hoorde bij de beste dertig van een groep van zeventig mensen die een van de zes verdwenen werken van Vermeer nieuw leven hebben ingeblazen. De deelname betrof de Vrije Categorie en Arjan schilderde Het Tweede Straatje. Voor dit schilderij lieten de meeste deelnemers zich inspireren door de straten van Delft, want daar komt Vermeer vandaan. Arjan: ”Ik heb het vrijer aangepakt en een straat uit Groenlo geschilderd, omdat ik daar vandaag kom. Daarmee brak ik met alle regels. Ik heb deelgenomen aan dit programma, omdat ik uit mijn eigen comfortzone wilde stappen. Wat gebeurt er als ik onder duidelijke instructies een werk moet maken? Hoe kan ik daar een eigen twist aan geven? Het was verrassend om te zien wat de anderen allemaal gemaakt hebben. Onder de radar is er kunst van hoge kwaliteit. Daar hebben we eigenlijk helemaal geen weet van.”

Kijk hier de aflevering met Arjan Paijers terug.