Steenuilen spelen verstoppertje tijdens ringsessie maar fans reisden niet voor niets naar Achterhoek

LICHTENVOORDE - Een speciale parkeerweide, ontvangst met koffie, thee en krentenwegge, en een schaduw biedende partytent: op het erf aan de Doorninkweg in Lichtenvoorde is zaterdag 3 juni alles in gereedheid gebracht voor hét moment suprême: het ringen van de beroemde steenuiltjes van Beleef de Lente! Voor de leden van de Vogelbescherming is het een handeling die ze het afgelopen jaar al diverse malen hebben verricht, maar voor de steenuilenfans die vanuit alle hoeken van het land kwamen, is het een ware happening. Een happening die helaas op een teleurstelling uitloopt, de natuur is nu eenmaal grillig.

Door Annekée Cuppers

Tegelijkertijd met het ringen van de steenuilenkuikens staat ook het ringen van 5 jonge kerkuilen die op hetzelfde erf zijn geboren op het programma. De bedoeling is om eerst de steenuilen te ringen en als toetje de kerkuilen, maar dat loopt helemaal anders. Bij het uithalen van de jonge steenuiltjes blijkt dat het viertal zich terstond in de sluis van de nestkast heeft verschanst, onbereikbaar voor de vrijwilligers. Deze sluis is bedoeld om steenmarters, die wel een uilskuikentje lusten, buiten de deur te houden van het prille uilengeluk. In de hoop dat de kuikens alsnog weer teruggaan naar het nest, wordt er eerst begonnen met het ringen van de kerkuilen.

‘De uilen lijken
zo schattig
maar vergis je
niet, we
dragen niet
voor niets
deze handschoenen’

Aanvalshouding
Het kerkuilenpaartje dat op het erf broedt, heeft 5 jongen weten groot te brengen. Voor de vrijwilligers is het even een toer om met de ladder de nestkast te bereiken, die hoog op de balken in de loods hangt. De “oh’s” en “ah’s” klinken van alle kanten wanneer het eerste jong aan de aanwezigen wordt gepresenteerd. “Maar vergis je niet, we dragen niet voor niets deze rubberen handschoenen”, zo laat Henk weten. “Kerkuiltjes gaan direct op hun rug liggen, met de klauwen vooruit in de aanvalshouding. Ze zijn goed uitgerust om prooidieren te kunnen grijpen en kunnen flinke verwondingen toebrengen.”

Voedselbeschikbaarheid
De jonge uilen worden gewogen en aan de hand van de resterende hoeveelheid nestpluis en de lengte van de vleugelpennen kan de leeftijd worden bepaald. Kastenbouwer en vrijwilliger Henny vertelt: “Dat witte pluis dat kerkuiltjes bij de geboorte hebben, verdwijnt uiteindelijk na 7 weken. Aan de hand van hoeveel pluis een jonge kerkuil nog heeft, kun je bepalen hoe oud de vogel ongeveer is. De grootte van de uiltjes zegt niets over de leeftijd; hoe kleiner hoe jonger gaat in dit geval niet op. Wel geeft het gewicht een indicatie van de voedselbeschikbaarheid in dit gebied.” Wat dat betreft zit het wel goed; de vier jonge kerkuilen zijn “lekker dik”. Van de vijf kerkuilenkuikens kunnen er uiteindelijk maar vier worden geringd. Een van de jonge kerkuilen is afgelopen week al uitgevlogen. “Anders dan bij andere vogels begint de kerkuil al vanaf het eerste gelegde ei te broeden. Om de 2 tot 3 dagen legt het vrouwtje een ei, waardoor er soms wel bijna 2 weken zit tussen het uitkomen van het eerste en laatste ei.”

Liefde voor de steenuil
Elke vogel krijgt een eigen, uniek nummer op een pootring. Door de ringen weet de Vogelbescherming hoe oud ze worden, in welke gebieden ze leven en waaraan ze sterven. Met deze informatie kunnen de vogels en hun leefomgeving gemonitord en verbeterd worden. Nadat de kerkuilen zijn geringd, is het nu echt tijd voor de steenuilenkuikens. Via de webcam op Beleef de Lente is te zien dat de kuikens nog steeds in de onbereikbare sluis zitten. Een domper voor de steenuilen ‘groupies’, een speciale chatgroep met leden uit onder andere Gouda, Den Haag, Tilburg en het Limburgse Weert die nauw contact met elkaar onderhouden en van een bezoek aan de Achterhoek echt een dagje uit hebben gemaakt. De liefde voor de steenuil zit diep bij enkele dames uit de groep. Tassen en horloges met afbeeldingen van steenuilen en bij een van hen siert zelfs een flinke steenuil-tattoo haar onderarm. “Ik ben helemaal verliefd op de steenuil. Ik heb de uiltjes van Beleef de Lente dan ook helemaal gevolgd en als ze dan geringd worden, wil je er natuurlijk bij zijn!”

Prooien tellen
“Zestien jaar geleden is de Vogelbescherming begonnen met de webcams van Beleef de Lente. Dat de mensen daar zo enthousiast op zouden reageren, hadden we nooit kunnen denken. Er zijn zelfs fanatiekelingen die wekelijks een dag voor hun rekening nemen om het aantal prooien te tellen. Al met al leveren de camera’s een schat aan informatie op”, aldus vrijwilliger Ronald.

Dat de beroemde steenuiltjes van Beleef de Lente deze middag niet kunnen worden geringd, is dan ook best een teleurstelling. Toch zijn de bezoekers niet voor niets afgereisd naar de Achterhoek. Na wat rondgebeld te hebben, heeft Ronald een adres in de buurt gevonden waar ook nog steenuiltjes moeten worden geringd. Weliswaar niet de beroemde BDL-uiltjes, maar toch... Gelukkig hebben de uilenfans de filmpjes nog. 

Bekijk hier het grappige filmpje over de ontsnappende steenuiltjes.