St. Jozefschool viert 100-jarig bestaan

‘De school geeft letterlijk en figuurlijk ruimte om te groeien‘ 

Door Barbara Pavinati 

ZIEUWENT – Aan de rand van Zieuwent staat een prachtig oud gebouw. De St. Jozefschool. Deze school met een weids uitzicht op de aangrenzende natuur viert dit jaar haar 100-jarig bestaan. De inwoners van het dorp zijn al maanden druk bezig met de voorbereidingen van het feest dat op zondag 3 juli plaatsvindt. Van 11.00 uur tot 14.00 uur gaat de school dan open met een tentoonstelling van 100 jaar onderwijs, Oudhollandse Spelen, pannenkoeken, een talkshow en muzikanten die –speciaal voor deze dag- een medley spelen met muziek van 1922-2022. Iedereen, jong en oud, is welkom om een kijkje te komen nemen, mee te genieten en sfeer te proeven.  

Groene oase
“De school geeft letterlijk en figuurlijk ruimte om te groeien. Letterlijk omdat ze op een locatie staat die ruimte ademt en omdat ze grote lokalen en brede gangen heeft waarin de kinderen naar hartenlust en in alle vrijheid kunnen leren. In het verleden waren er zo’n 340 leerlingen, vandaag de dag zijn dat er rond de 100. Dat maakt dat er veel bewegingsruimte op en rond de school is. We hebben wel twee lokalen per groep. Maar er is ook figuurlijk ruimte, want we laten de kinderen veel zelf ontdekken door samen te spelen en een eigen invulling te geven aan wat zij prettig vinden om te doen en om te leren. De school straalt ook een zekere rust uit. We zijn een echte leesschool. We hebben veel aandacht voor lekker lezen en er zijn honderden boeken in onze uitgebreide schoolbibliotheek. Deze bevat de klassiekers zoals Dik Trom, maar ook de nieuwste van de nieuwste exemplaren,” vertelt directeur Jacques Janssen, hij vervolgt: “Op het schoolplein achter de school staat een schooltuin. De kleuters zaaien en oogsten daar bloemen en groenten. De hogere groepen doen samen met de conciërge het onderhoud. We hebben ook veel bomen met vogelkastjes op het plein en er lopen regelmatig eekhoorntjes rond. Het is bij ons echt een groene oase. Zo brengen we de kinderen liefde voor de natuur bij. Ze kunnen op ons plein op een natuurlijke manier spelen. Het is net een minibos met de waterpomp waar met mooi weer water uit komt. De kinderen kunnen dan uren spelen met zand en water.”

Betrokkenheid
“De betrokkenheid van de bevolking in Zieuwent is enorm. Iedereen wil het feest van de school meevieren. De ouders denken en helpen graag mee. Het hele jaar door zijn ze bereid om hand- en spandiensten te leveren en nu helemaal. Toen het nieuws van het 100-jarig bestaan bekend werd, is er gelijk een werkgroep van elf man gevormd. De hele gemeenschap is druk in de weer en levert ook een financiële bijdrage om er een geweldig feest van te maken. Op 28, 29 en 30 juni is er speciaal iets voor de kinderen georganiseerd. Dan laten we ze kennismaken met oude ambachten en mogen ze verkleed naar school komen en bijvoorbeeld met kroontjespennen schrijven. Er worden dan ook foto’s gemaakt in klederdracht. We gaan honderd jaar terug in de tijd. We willen de kinderen graag leren hoe er honderd jaar geleden geleefd werd,” vertelt Jacques.

‘De
betrokkenheid
van de
bevolking in
Zieuwent is
enorm,
iedereen wil
het feest
meevieren’

Wetenswaardigheden over 100 jaar (St. Jozef)school in vogelvlucht
De huidige basisschool is zo ver bekend het vierde schoolgebouw van Zieuwent. De eerste school zal rond 1809 zijn gebouwd, de tweede in 1853, de derde in 1890 en de huidige in 1922. In het begin van de twintigste eeuw was de school te klein. De leerlingen moesten toen de eerste leerjaren wegens plaatsgebrek in Harreveld naar school gaan

Vroeger ging je op klompen naar school. Maar een enkeling kon zich schoenen veroorloven. In school droeg je sloffen. Lag er sneeuw dan deed je de klompen eerst in pekelwater, anders kreeg je er enorme brokken sneeuw aan. Iedereen moest ook met rechts schrijven. Schreef je met links, dan had je pech. Je werd dan net zo lang op de linkerhand getikt tot je met rechts kon schrijven.  

De school kende een jongens- (rechts) en een meisjeskant (links). Aan de meisjeskant gaven de juffrouwen en zusters les, aan de jongenskant de meesters. De meisjes mochten alleen rokken en jurken dragen. Jongens en meisjes waren ook op het schoolplein streng van elkaar gescheiden. Tijdens de ochtendpauze speelden de jongens aan de ‘jongenskant’ en de meisjes aan de ‘meisjeskant’. De juffrouwen en meesters liepen over het middenpad, vanaf de voorzijde van de school naar de weg en weer terug. 

In de zesde klas zaten de betere leerlingen aan de raamkant. Zij werden klaargestoomd voor de ulo, de HBS en de Seminarie. De overige leerlingen waren voorbestemd voor de Ambachtsschool en de Landbouwschool. De onderwijzers waren erg streng. Straffen waren bijvoorbeeld dat je op een been in de hoek moest staan of strafregels moest schrijven.  

Voordat je naar school ging, ging je eerst naar de kindermis. Die was van 7.45 uur tot 8.30 uur. Het kerkbezoek was weliswaar niet verplicht, maar er werd wel bijgehouden of je geweest was. Als je vaak genoeg kwam, kreeg je een mooi heiligenprentje.  

Tijdens de Tweede Wereldoorlog namen de Duitsers op een gegeven moment bezit van de school en moesten de leerlingen naar een andere locatie verhuizen. Het lesgeven werd verplaatst naar een boerenkeuken schuin tegenover Schievenboer. Houtjes voor de kachel moesten de leerlingen zelf meenemen.  

Programma
Op 3 juli worden bovenstaande herinneringen opgehaald door meester-interviewer Ben Donderwinkel (de Matthijs van Nieuwkerk van de Achterhoek). Aan zijn tafel schuiven vier 80 tot 90 -jarigen aan die vertellen over vervlogen tijden. Wilt u erbij zijn? Dat kan.

11.00 uur Opening
11.30-12.15 uur Interview met leerlingen van vroeger
12.30-13.15 uur Live muziek uit de periode 1921/1972
13.30-14.00 uur Interview met oud leerkrachten
14.00-15.00 uur Live muziek 1973 tot nu