Alan Gascoigne over zijn Normaalperiode
'We waren minstens zes lange dagen in de week op pad met de band'
Door Henri Walterbos
ACHTERHOEK/LICHTENVOORDE - Normaal is nog steeds hot, twee jaar nadat de laatste Normaalakkoorden klonken tijdens het afscheidsconcert in een uitverkocht Gelredome. De afgelopen maand werden 'anhangers' verrast met de release van de luxe cd-box 'De Bokse Vol', met hierin al het werk en nog nooit eerder verschenen materiaal van de Achterhoekse boerenrockformatie, uit haar meest rebelse periode, van 1977 tot 1984. Vlak daarna volgde ook nog eens de dvd/cd-box 'Gewoon Deurdonderen,' met op de twee dvd's alle beschikbare tv-opnamen van de pioniers van de dialectrock in dezelfde periode, met als extra twee cd's met hierop 42 tracks, waaronder maar liefst zeventien Top 40-noteringen uit dezelfde jaargangen. Bestond Normaal tot en met 1979 uit Bennie Jolink, Ferdi Jolij, Jan Manschot en Willem Terhorst, vanaf eind 1979 trad 'An Englishman in Lichtenvoorde' toe tot de band. Na het stoppen van Jolij, een jaar later, was Alan twee jaar lang de enige sologitarist van Normaal.
Nieuw werk Alan en Bennie
Nog twee periodes meer maakte 'De Gaspiepe', zoals zijn naam binnen Normaal werd, deel uit van de band en later van De Pensionado's, de formatie rondom Bennie Jolink, die afgelopen jaar nog haar debuut-cd presenteerde. Wederom is Alan de rechterhand van Jolink en er wordt zelfs gewerkt aan nieuw materiaal dat wederom uitgebracht gaat worden, al staat wel vast dat optreden er niet meer in zit. "Iedere donderdagmiddag zitten we bij elkaar in de Heuibarg bij Bennie. Je kunt wel zien dat we ouder worden. Laatst hadden we het eerste uur alleen maar over wie er allemaal overleden waren de laatste week. Iedereen had wel iemand in zijn omgeving die overleden was. De stemming werd er al een beetje depri van. Toen heb ik het maar met een grapje doorbroken. 'Dames en heren, bedankt voor het kijken naar 'wie is er deze week dood gegaan?'' Toen zijn we muziek gaan spelen."
Paul's Kitchen
Aan de keukentafel gezeten in Paul's Kitchen, de keuken van vriend Paul van Druten in Lichtenvoorde - waar beiden met grote regelmaat muzikale ontmoetingen hebben met andere Achterhoekse muzikanten waarmee warme banden zijn ontstaan de afgelopen jaren - vertelt Alan zijn kant van het Normaal-verhaal. Regelmatig schiet hij in de lach bij het oprakelen van anekdotes. "Een mooie tijd heb ik gehad met de jongens", vat Alan alle periodes in één zin samen, daarna direct wijzend op de twee gouden platen van de lp's 'Deurdonderen' en de live-lp 'Springleavend,' ieder de verkoop symboliserend van 50.000 verkochte exemplaren. "Ik ben geen Gordon als de deur al opengaat en al die platen glimmen. Bij mij wonen ze samen op zolder", lacht Alan. Toch is hij er trots op. "In 1982, de tijd van 'Deurdonderen,' traden we in tien maanden tijd 155 keer op, schreven we de lp, namen we hem op en deden we veel radio- en tv-optredens. We waren minstens zes lange dagen in de week op pad met de band."
Slöfke Lichtenvoorde
Zijn toetreding tot Normaal gebeurde al snel nadat hij zich in Lichtenvoorde gevestigd had. "Ik speelde met een paar Engelse muzikanten in Amsterdam. Die wilden naar Duitsland toe, maar ik wilde liever in Nederland blijven. Toe hoorde ik dat er ook een groep Engelsen naar Lichtenvoorde ging om bij Mueller Europa te werken. Mijn eerste avond in Lichtenvoorde ontmoette ik Willem (Terhorst, HW) bij 't Slöfke, tegenwoordig De Zaak. Hij nodigde me uit om een keer met de band te repeteren in hun omgebouwde kippenhok bij een boerderij tussen Zelhem en 'De Pröhs'. Bennie vroeg me of ik 'Oh Carol' van Chuck Berry kende. Normaal had het vrij vertaald naar 'Oh deerne'. Hij telde af, 1, 2, 3, en vijf minuten later had ik een baan bij Normaal."
'Vennebulten sunset'
Met Normaal maakte Alan de lp's 'Høken is Normaal,' toen nog met Ferdi Jolij, en 'Deurdonderen en 'Springleavend' met zijn vieren. "Deurdonderen' was een hele nieuwe richting. Het is nog steeds de meest verkochte Normaal-plaat aller tijden." Alan is bijzonder trots op zijn instrumentale nummer op de lp/cd, 'Vennebulten sunset.' "Ik ging vaak tegen de avond aan met onze hond naar de Vennebulten toe. Zo'n prachtige plek met tegen de avond zo'n mooie rode en soms blauwe lucht, 'the sunset'. Toen ontstond deze melodie. De titel werd 'Vennebulten sunset,' klaar." Platenbaas van WEA Herman van der Zwam kwam naar de opnames van 'Deurdonderen' kijken net op het moment dat Alan het rustige 'Vennebulten sunset' opnam. "Hij vroeg: 'Wat is dit?' Instrumentaal? Niet pittiger?' Ik zei dat het er goed bij paste. 'Luister es', zei hij letterlijk. 'Wij zijn hier niet om goede muziek te maken.' Ik zei: 'Ikke wel'. Ik was echt verbaasd. Ik dacht: bekiek 't moar. Toen de plaat uitkwam waren de recensies lovend. In een van de popbladen schreef iemand over mijn werkje 'een verrassend mooi en prachtig nummer.' Enkel superlatieven. Ik zei tegen de jongens: 'Wacht maar tot ik Herman zie', want het is een prima kerel hoor. Toen ik hem zag en vroeg of hij de recensies had gelezen, moest hij lachen."
Geoliede machine
Normaal was razend populair in die dagen. "Ons allerbeste optreden ooit, dat was in Oldenzaal. Dat staat nog op YouTube. Daar kun je pas horen hoe een goed geoliede machine we toen waren. We waren toen echt op de top van ons kunnen." Wat Alan nog helder voor de geest staat, is dat Normaal twee optredens op een dag had en de band na een optreden in Eindhoven met een privévliegtuig naar Assen vloog om tijdens de beruchte 'Nacht van Assen' op te treden, de nacht voorafgaande aan de TT. "Zaten we in zo'n piepklein ding. In mijn Opel Kadett had ik meer ruimte. Dat was pas echt deurdonderen, met echte regen, bliksem en donder onderweg. Dat ding ging maar heen en weer. Het was de eerste keer dat Willem in een vliegtuig zat. Hadden we wel een kleine koelkast met bier bij ons. Zaten we daar heen weer te schudden met een fles bier in de handen," buldert Alan van het lachen. "Komen we daar in de zaal aan om te soundchecken, sta ik daar, komt daar ineens Lemmy van Mötorhead aanlopen. 'Excuse me, where are the toilets?'. Ik zei twee keer over 'Wat?'. Na de derde keer praatte ik maar in het Engels terug, want hij kon niet meer ophouden zag ik. 'Oh, the toilets, mate. Straight down there, the next door on the left. You can't miss it.' En toen Lemmy: 'Blame me, that's an fucking Englishman.' Wat moest ik lachen." Na zijn toiletbezoek sprak hij de frontman van de band nog even over een eerdere ontmoeting die Alan nog helder voor de geest stond. "Ik vertelde hem dat ik ooit in 1974 in een bioscoop in Engeland had opgetreden waar Lemmy daarna ook moest optreden en dat we beiden geen geld hebben gehad omdat de promotor er met het geld vandoor was gegaan. 'Fucking hell, yeah. I know,' wist Lemmy ook nog. Lemmy was een superaardige gast."
Duitsland
In de tijd dat Normaal hit na hit scoorde toonde ook Duitsland interesse in de toch wel heel opvallende groep. De vaderlandse media smulden van foto's op de Reeperbahn in Hamburg en optredens in de Top Ten Club waar ook The Beatles op hadden getreden. Toch had het volgens Alan allemaal niet zo veel om het lijf, ondanks de Duitse singles 'Was war gestern los' en 'Mama wo ist mein Pils'. "Mij maakte het niet uit om in Duitsland op te treden. Ik was vanuit Engeland al hier naar toe gekomen, dus maakte me naar Duitsland gaan om op te treden ook niet meer uit. We hebben er maar een paar kleine optredens en enkele tv-shows gedaan. Stelde allemaal niet zo heel veel voor."
Veronica Rocknacht
Datzelfde jaar trad Normaal ook live op tv op in de Veronica Rocknacht met ook Doe Maar. Vanuit de Markthal in Den Bosch. Heel wat Nederlandse muziekliefhebbers zaten voor de buis. "Die avond heb ik Hennie Vrienten leren kennen. Hij moest lachen dat ik een Engelsman was. Hij dacht dat ik een extreme westerling was of zo, tussen de Achterhoekse boys." Jaren later kwam Alan bij Den Diek in Lichtenvoorde George Kooymans tegen. "Kwam iemand van de organisatie bij me 'Alan, George heeft de gitaarversterker kapot.' Ik zeg: 'Ik haal de mijne wel even op.' Toen ik de versterker op het podium inplugde kwam ik met George aan de praat. Hij vroeg wie ik was en wat ik deed. Toen vertelde ik dat ik in Normaal had gezeten. 'Oh ben jij dat?' Hij kende me niet maar wel het werk waar ik op meegespeeld had."
Muzikale stempel
Alan drukte in zijn jaren een belangrijk stempel op de kwaliteit en de sound van de muziek van Normaal. Hij bracht regelmatig de allesbepalende touch aan, zoals ook in 'Mama woar is mien pils?' "Ik had wel iets met mijn Mexicaanse slagpartij en het intro. Het instrumentale intro was eerst anders en maar de helft van wat het uiteindelijk geworden is. Ik zei: 'Nee jongens, dat moeten we zo doen.' Ze hebben geluisterd. De teksten waren niet van mij, maar de muziek had wel de Gascoigne-invloeden. Ook 'De boer dat is de keerl' is op die manier ontstaan. Ik was een keer bij Jan Manschot thuis toen we 'The farmer is the man' van Ry Cooder opzetten. Ik vroeg hoe dat in het plat was. Zei hij 'De boer dat is de keerl.' Ik zeg dat moeten we gaan vertalen en spelen. Als ik dat intro inzette, wat je dan in de zaal zag gebeuren ... dan gebeurde er wat. Het is tot op het laatst een heel bijzonder lied gebleven. Ik had in die tijd altijd een schrijfblok bij me om ideeën op te schrijven. Voor liedjes en showelementen." Een van de Normaal-showelementen was Henkie Wolters, alias onder andere 'Hendrik Haverkamp', 'Marie', 'Lucille'. "Dat was een uniek figuur. Henkie is voor mij de Nederlandse Tommy Cooper. Weinig tekst altijd, maar ontzettend gelachen om hem. Een echte entertainer. Een uitspraak van hem die ik geweldig vind, is 'kop dicht as ie tegen mien proat.' Briljant."
André Hazes
Voor opnames van tv-optredens kwam hij geheel showbizzend Nederland tegen. Ook zag hij de toen opkomende zanger André Hazes voor het eerst aan het werk. Alan had er direct een goed gevoel over. "Hij verrekte het om te playbacken in die programma's. Dat vond ik mooi. Ik had vanaf het eerste moment al een enorm respect voor die man. Ik zeg tegen Bennie: 'Dit is een heel bijzondere man.' Een groot talent." De rest is geschiedenis.
Nieuwe band
Op dit moment is Alan bezig met het oefenen met zijn nieuwe blues-rockformatie 'Woke up this morning,' met naast hem op solo-steelgitaar Arjan de Bree (zang/mondharmonica) uit Zieuwent en Pieter Veldkamp (bas) en Boris ten Dam (drums), beiden uit Bredevoort. "Eén miljoen liedjes beginnen met 'Woke up this morning' ", kopt Paul in. Dan Alan weer, lachend om zijn eigen vondst: "Ik heb zelf ook een lied geschreven met deze titel. Gaat over een auto die 's morgens blijkt gestolen maar er de volgende dag weer staat met een papiertje achter de ruitenwisser. 'Hier heb je hem terug. Dit oude barrel hoef ik niet'." Hij vervolgt: "Woke up this morning is eigenlijk dagelijks mijn enige plan in het leven. Ik ben 69 jaar. Als we tien keer per jaar kunnen spelen, hooguit, dan vind ik het wel genoeg."
