1. Stilstaan bij de oorlogsgraven. Foto: PR
1. Stilstaan bij de oorlogsgraven. Foto: PR

Oost Gelre is klaar voor uitgebreid 4 en 5 mei-programma

Het Comité 4 en 5 mei Lichtenvoorde is al geruime tijd bezig met alle voorbereidingen voor een waardige en respectvolle herdenking van 4 en 5 mei. Dat begint dit jaar echter al op donderdag 3 mei. Dan zullen de vrijwilligers van AVOG's Crash Museum op de Algemene Begraafplaats aan de Vragenderweg in Lichtenvoorde lichtjes aansteken bij de graven van de gesneuvelde geallieerde militairen.

Door Kyra Broshuis

Nationale Dodenherdenking in teken van 'verzet'
Op vrijdag 4 mei is iedereen van harte welkom bij de herdenking, zo benadrukt Theo Leemreize van het Comité. "Vanaf 18.30 uur kunnen belangstellenden terecht in de St. Bonifatiuskerk. Daar verzamelen we ons samen met de Harmonie St. Caecilia, leerlingen van RK Basisschool De Regenboog en KSG Marianum, de veteranen en vertegenwoordigers van de oud-Indiëgangers. Burgemeester Bronsvoort en Henny Bennink zullen in een toespraak ingaan op het landelijke thema 'verzet'. Vanaf het vertrek uit de kerk tot 30 seconden vóór 20.00 uur zullen de klokken van de Lichtenvoordse kerken luiden. Om 20.00 uur gaan de twee minuten stilte in." Wat volgt is een stille tocht naar het herdenkingsmonument aan de Dijkstraat voor een ceremonie. Daarna loopt het gezelschap naar de Algemene Begraafplaats aan de Vragenderweg waar 23 geallieerde oorlogsslachtoffers worden herdacht.

Bevrijdingsdag
Bevrijdingsdag, 5 mei, wordt dit jaar op een bijzondere manier herdacht en gevierd in Oost Gelre. Voor het eerst komt het Bevrijdingsvuur vanuit Wageningen naar alle kernen van Oost Gelre. Al sinds 1948 wordt traditiegetrouw in de nacht van 4 op 5 mei het Bevrijdingsvuur ontstoken op het 5 Mei Plein in Wageningen. Dit plein ligt voor Hotel De Wereld waar in 1945 werd onderhandeld over de capitulatievoorwaarden. Het Bevrijdingsvuur is een indrukwekkend symbool voor nationale eenheid en voor leven in vrede. Het herinnert aan het feit hoe kwetsbaar en kostbaar vrijheid is. Na de Bevrijdingsvuurceremonie vertrekken vanaf deze historische locatie verschillende loopgroepen om het vuur middels de Nationale Bevrijdingsvuurestafette door heel Nederland te verspreiden.

Lopers Oost Gelre leggen 120 kilometer af
"Wij zijn heel blij dat het 4 en 5 mei Comité Lichtenvoorde in samenwerking met De Lopersgroep '90, de Lopersvereniging Groenlo en de Gemeente Oost Gelre in 2018 voor het eerst het Bevrijdingsvuur naar alle 8 kernen van Oost Gelre gaan brengen. Om 0.00 uur 's nachts wordt het vuur ontstoken en als de film over de missie van onze lopers op het grote scherm wordt afgespeeld zullen ze beginnen aan hun tocht van ruim 120 km met als eindpunt omstreeks 15.00 uur de Markt in Lichtenvoorde", zo legt Leemreize uit.

Vuur in alle kernen
Het laatste deel van de route zal gaan langs alle acht kernen van de gemeente Oost Gelre. In drie plaatsen (Mariënvelde, Zieuwent en Groenlo) wordt het vuur ceremonieel onthaald en zal een vuurschaal ontstoken worden. Het speciaal voor deze dag geformeerde Bevrijdingsorkest Oost Gelre zal steeds een muzikale bijdrage leveren. In de laatste kern Lichtenvoorde zullen de lopers uitgebreid ingehaald worden en is de ceremonie groots opgezet.

PROGRAMMA (tijden bij benadering)

9.45 uur Mariënvelde
Klokken worden geluid en in de OLV van Lourdes-kerk speelt het Bevrijdingsorkest Oost Gelre. Als de lopers arriveren worden ze welkom geheten en toegesproken door Jan Berendsen en wethouder Jos Hoenderboom. Berendsen en Hoenderboom steken met de bevrijdingsfakkel namens Mariënvelde en Harreveld de vuurschaal aan. Na het spelen van het Wilhelmus gaan de lopers verder op hun tocht. Het orkest speelt nog even om daarna snel naar Zieuwent te gaan.

10.50 uur Harreveld
Doorkomst van de lopers met de fakkel

11.15 uur Zieuwent
De klokken worden geluid en in de St. Werenfriduskerk speelt het Bevrijdingsorkest Oost Gelre. Na de binnenkomst van de lopers worden ze welkom geheten en toegesproken door Harry Spekschoor en wethouder Jos Hoenderboom. Aansluitend zal Henry Waalderbos namens Zieuwent de vuurschaal aansteken. Ook hier gaan de lopers na het Wilhelmus de tocht vervolgen, waarna het Bevrijdingsorkest weer gaat spelen. Aansluitend gaan de aanwezigen de kerk uit richting het park aan de overzijde, waar men een lokale herdenking houdt.

12.15 uur Lievelde
Doorkomst van de lopers met fakkel.

12.40 uur Groenlo
Bij SCC De Mattelier, buiten aan de zijde van de Wheme, speelt het Bevrijdingsorkest Oost Gelre. Bij aankomst worden de lopers verwelkomd door Maria Monasso en wethouder René Hoijtink. Namens vier kernen zullen Maria Monasso (Groenlo), Tom Papen (Lievelde), Bob Lageschaar (Vragender) en Henrie Assinck (Zwolle) gezamenlijk de vuurschaal aansteken. Na het Wilhelmus gaan de lopers verder en zal het Bevrijdingsorkest spelen.

13.30 uur Zwolle
Doorkomst van de lopers met fakkel. Omstreeks 13.50 uur passeren de lopers het AVOG's Crahsmuseum dat die dag speciaal geopend is.

14.15 uur Vragender
Doorkomst van de lopers met fakkel.

14.45 uur Lichtenvoorde Ds. van Krevelenstraat/Varsseveldseweg
De Rainbowband wacht de lopers op en zal het laatste deel van de route muzikaal in marstempo voorgaan. Jong en oud wordt uitgenodigd om dit laatste stuk mee te wandelen. De route gaat langs woonzorgcentrum Antoniushove en via de Rapenburgsestraat naar de Markt.

14.45 uur Lichtenvoorde De Markt
Het Bevrijdingsorkest Oost Gelre begint te spelen tot de Rainbowband en de lopers arriveren. De Rainbowband zal op de Markt nog een nummer spelen, waarna Walter Leemreize (voorzitter 4 en 5 mei Comité Lichtenvoorde) iedereen welkom zal heten. Aansluitend gaan de lopers een erehaag vormen waardoor de laatste 5 estafettelopers, Ingrid Papen, Christian Reinders, Bianca Poelhuis, Leonie Wolters en Marieke Heutinck, met de bevrijdingsvlam, de gemeentevlag en de vrijheidsvlag onthaald zullen worden. Hierna zal burgemeester Annette Bronsvoort en korte toespraak houden en zal zij samen met Walter Leemreize de vuurschaal voor Lichtenvoorde aansteken.

Na het Wilhelmus zal onder begeleiding van Scoutinggroep St. Bernardus het kunstwerk Lichten-voor-de-vrijheid aangestoken. Dit kunstwerk is gemaakt door KSG Marianum in Lichtenvoorde en bevat ruim duizend waxinelichtjes. Kinderen worden uitgenodigd om hieraan mee te doen. De laatste waxinelichtjes zullen door de burgemeester en de leden van het 4 en 5 mei comité Lichtenvoorde worden aangestoken. Ondertussen speelt het Bevrijdingsorkest Oost Gelre toepasselijke muziek. De ceremonie zal afgesloten worden met het nummer 'We'll meet again'.

Fietsroute
Speciaal voor deze dag zijn er twee fietsroutes samengesteld. Een langere versie (55 kilometer) voor de geoefende fietsers en een kortere (25 kilometer). Tussen 10.00 en 12.00 uur kan gestart worden op de Markt in Lichtenvoorde, waar de route gratis is te verkrijgen bij een speciaal ingerichte stand. Beide routes gaan langs plekken die relatie hebben met de periode 1940-1945 en eindigen weer op de Markt. "We hopen dat de fietsers voor de langere afstand vroeg starten, zodat ze de eindceremonie op de Markt kunnen meemaken", zegt Leemreize.

Tijdelijke expositie
In het pand Molendijk 3 (voormalige schoenwinkel) gaat de Vereniging voor Oudheidkunde Lichtenvoorde een tijdelijke expositie openen. "We hebben 12 grote (1m2) fotopanelen met beschrijvingen over de oorlog. We hebben ook filmmateriaal. Dit zijn onder andere beelden van de begrafenisstoet van de gesneuvelde Engelse piloten en interviews met negen verzetsmensen uit Lichtenvoorde en omgeving waaronder Joop Kruip, H. Wiegers en H. Hulshof", aldus Ben Rendering namens de vereniging. De expositie is gratis toegankelijk en op 4 en 5 mei geopend van 9.00 tot 17.00 uur.

5 mei: Bevrijdingsdag leeft
"Bij de organisatie van de activiteiten hebben we gemerkt dat 5 mei, Bevrijdingsdag, leeft in Oost Gelre. Gesprekken over de plannen leverden altijd positieve en bereidwillige reacties op. Daardoor konden we in korte tijd al een interessant programma samenstellen. Veel personen, organisaties en verenigingen in Oost Gelre stonden vaak belangeloos klaar om mee te werken of deel te nemen. Het hout, de verf en het ontwerp werden geleverd door Lichtenvoordse bedrijven en KSG Marianum te Lichtenvoorde maakte er met hulp van Querien de Graaf iets heel moois van. De lunchpakketjes voor de lopers, muzikanten en vele vrijwilligers worden samengesteld met producten van de vijf Lichtenvoordse bakkers, de Lichtenvoordse supers van Nederlandse origine en een groenteboer. Muzikanten uit alle windstreken van de gemeente hebben enthousiast geoefend onder leiding van Ira Wunnekink om vier keer op te treden. Ze hoeven niet ver te lopen met de instrumenten, want ze worden per touringcar vervoerd. Ook de Rainbowband, de Scoutinggroep St. Bernardus en talrijke vrijwilligers die werden gevraagd voor hand- en spandiensten reageerden meteen positief toen ze benaderd werden. Zij allen maken het mogelijk dat op 5 mei 2018 voor het eerst de Bevrijdingsvuurestafette voor en door heel Oost Gelre kan plaatsvinden", zo besluit een trotse Leemreize.

ARTIKEL 2: Foto-expositie: de vrijheid is nooit gratis

LICHTENVOORDE - In de Tweede Wereldoorlog is het daadwerkelijke oorlogsgeweld grotendeels aan Lichtenvoorde voorbijgegaan. Hierdoor begint bij de huidige jeugd de kennis over de gebeurtenissen in Lichtenvoorde tijdens deze zwarte periode in de geschiedenis langzaamaan te vervagen. De daden van het Lichtenvoordse ondergrondse verzet, dat hulp verleende aan ontsnapte krijgsgevangen en piloten en zorgde voor onderdak aan ondergedoken joden en Lichtenvoordenaren, dreigen hierdoor in de vergetelheid te raken. Daarom organiseert de Vereniging voor Oudheidkunde Lichtenvoorde van 4 tot en met 6 mei een speciale tentoonstelling in het leegstaande pand aan de Molendijk 3.

Elk jaar worden in heel Nederland op 4 mei de doden ten gevolge van de periode 1940-1945 herdacht. De deelnemers aan de herdenkingsplechtigheid in Lichtenvoorde zijn nu nog hoofdzakelijk mensen op leeftijd die de oorlog in hun jeugd hebben meegemaakt en hieronder hebben geleden. Meerdere leden van het Lichtenvoordse ondergrondse verzet zijn door de Duitsers opgepakt en daadwerkelijk gefusilleerd of naar een concentratiekamp gezonden. Op de algemene begraafplaats aan de Vragenderweg rusten meer dan twintig zeer jonge geallieerde bemanningsleden van Amerikaanse en Engelse vliegtuigen die boven Lichtenvoorde werden neergeschoten. Jonge knapen die hun leven hebben gegeven voor onze vrijheid.

De Vereniging voor Oudheidkunde Lichtenvoorde wil met de fototentoonstelling in woord en beeld aandacht schenken aan alle Lichtenvoordse oorlogsslachtoffers. Verzetsstrijders, gesneuvelden op de Grebbeberg in 1940, maar ook aan door een beschieting of een bombardement omgekomen Lichtenvoordse ingezetenen.
Deze tentoonstelling wordt aangevuld met een op film vastgelegd interview met verzetstrijder Joop Kruip die in 1944 door de Duitsers opgepakt werd en daarna alle ontberingen in kamp Amersfoort wist te overleven.

Een leerzame tentoonstelling vooral voor jongeren, die kunnen ervaren dat vrijheid nooit gratis is maar altijd mensenlevens eist. Ook de levens van deze Lichtenvoordenaren, die, zich bewust van het gevaar dat ze liepen, vrijwillig voor onze vrijheid streden.

De tentoonstelling is geopend op vrijdag 4 en zaterdag 5 mei van 10.00 tot 17.00 uur en op zondag 6 mei van 11.00 tot 17.00 uur in het leegstaande pand van voorheen schoenhandel Te Brake aan de Molendijk 3 in Lichtenvoorde. De toegang is vrij.

KADER: Info

Oproep tot meelopen
Tijdens de aankomst van het bevrijdingsvuur in Lichtenvoorde worden ouders met hun kinderen verzocht vanaf 'n Olden Tram mee te lopen tijdens de intocht van de lopers en daarna op de markt de duizend waxinelichtjes van het symbool 'Lichten-voor-de-Vrijheid' aan te steken. Scoutinggroep St. Bernardus zal de kinderen hierbij helpen. Zij hebben het symbool opgezet en zullen het daarna ook bewaken totdat ze het afbreken.

AVOG Museum open
Het AVOG Museum in Lievelde is op 5 mei speciaal geopend. Zowel de route met de lopers voor het bevrijdingsvuur als de fietsroutes leiden langs het museum. Op 3 mei 's avonds zorgt het AVOG Museum er altijd voor dat de graven van de geallieerde soldaten op de Algemene Begraafplaats verlicht worden. Op 4 mei 's morgens worden de lichtjes altijd weer verwijderd. Dit is een traditie waar ze voorheen nooit ruchtbaarheid aan gaven, maar waarmee ze nu wel toestemmen om dit bekend te maken. Een fraai eerbetoon.

Vlagvertoon
Tijdens de dodenherdenking wordt iedereen verzocht, maar zeker langs de route van de stille tocht van de Bonifatiuskerk naar het monument aan de Dijkstraat en daarna naar de Algemene Begraafplaats aan de Vragenderweg, de vlag halfstok te hangen. Op 5 mei zou het een mooi beeld zijn als alle vlaggen in top hangen, ten teken van blijheid omtrent de bevrijding.

Speciale horeca-actie
De gezamenlijke horeca op de Markt zal op 5 mei een speciale actie houden, welke inhoudt dat klanten op 5 mei 5 procent korting krijgen op bestellingen van de menukaart. De middenstand zal het winkelcentrum opfleuren met onder meer ballonnen.

Bevrijdingsorkest: kippenvel
De muzikanten van het bevrijdingsorkest komen uit de gehele gemeente en uit aanverwante gemeenten. Een schone taak hier een homogeen muziekgezelschap van te smeden. De eerste repetitie in Den Diek zorgde er direct al voor dat dirigent Ira Wunnekink enthousiast werd. Ze is inmiddels zeer tevreden over de kwaliteit van de muzikanten en verwacht dat op 5 mei een goed klinkend resultaat te laten horen is. Uren van noeste arbeid tijdens repetities gingen er aan vooraf. Na de tweede repetitie gaf artistiek leider Paul Vallenduuk te kennen dat hij spontaan kippenvel had gekregen.

Facebook
Op de facebookpagina 4 en 5 mei Comité Lichtenvoorde en de evenementpagina voor de Bevrijdingsvuurestafette Oost Gelre 2018 wordt steeds het laatste nieuws vermeld.

1. Samenkomst in de St. Bonifatiuskerk in Lichtenvoorde. Foto: PR
1. Verschillende lopers zullen het bevrijdingsvuur naar alle kernen van Oost Gelre brengen. Foto: PR
1. Het 4 en 5 Mei Comité met als tweede van rechts Theo Leemreize. Joke te Plate ontbreekt op de foto. Foto: PR
2. Een film met een interview met Joop Kruip is onderdeel van de tentoonstelling. Foto: PR
KADER. Vier van de lopers van Lopersgroep 90 en Lopersvereniging Groenlo die het vuur naar Oost Gelre lopen. Foto: Henri Walterbos