Staat de 'Kathedraal van de Achterhoek' in Zieuwent of in Groenlo?
Onduidelijk-heid regionaal, maar niet bij de inwoners van beide plaatsen
Door Theo Huijskes
GROENLO/ZIEUWENT - Zij het bij lange na niet in het extreme maar toch, sedert jaar en dag wordt er al een strijd gevoerd over het gegeven waar nu de 'Kathedraal van de Achterhoek' staat. Is dat in Zieuwent of is dat in Groenlo? Regionaal en zeker landelijk liggen kerkgangers en bezoekers c.q. bewonderaars van monumentale gebouwen in het algemeen en kerken in het bijzonder daar niet wakker van. Maar afgaande op de meningen van de ingezetenen van het respectievelijk tweeduizend en tienduizend (kerk)zielen tellende Söwent en Grolle, is het allemaal duidelijk. In dit geval derhalve de Söwentse dikdoenerij lijnrecht tegenover de niet overal populaire Grolse wind.
Gaat het in Zieuwent over de monumentale, in 1899 gebouwde en door de eigen, bijzonder hechte samenleving op handen gedragen Sint-Werenfriduskerk, in Groenlo betreft het de in 1906 gebouwde, imposante, door de Grollenaren omarmde Sint Calixtuskerk.
Daar waar men in Zieuwent met gepaste trots verkondigt dat het dorp al van verre zichtbaar is dankzij de in het Achterhoekse landschap oprijzende, 75 meter hoge toren van hun kerk, beweren de Grollenaren een sterk wapen in handen te hebben met het feit dat de toren van hun Calixtuskerk met 76 meter niet alleen hoger, maar ook nog eens beter en mooier verlicht is. Of hebben wij het hier over een volkstwist om des keizers baard? Een en ander zeker vanwege het feit dat Wikipedia geen uitsluitsel biedt. Dit omdat deze alom gerespecteerde online encyclopedie beide kerken aanmerkt als 'Kathedraal van de Achterhoek'.
Een kathedraal hoort in een stad
Volgens voormalig ondernemer Jan Cuppers komt de aanduiding 'Kathedraal van de Achterhoek' helemaal toe aan Zieuwent. "De kerk hier vind ik veel mooier dan die in Groenlo. Dit met name met het oog op het bouwwerk, de aankleding en de beelden in de kerk", zegt de in Zieuwent geboren en getogen dorpsheld, die door zijn eigen plaatsgenoten ook wel 'De bouwpastoor van Söwent' wordt genoemd. "Wat ik alleen jammer vind, is dat de verlichting van de kerk onder de maat is. Inmiddels circa 40 jaar geleden heb ik samen met Bennie Kemkens nog een soort aandelenactie op touw gezet voor nieuwe verlichting. Dat werd door de jaren heen te kostbaar en is door tussenkomst van Zieuwents Belang verwijderd en ingeruild voor een in mijn ogen weinig zeggende LED-verlichting. Heel jammer!"
Koster Hennie Schovers van de RK Calixtusparochie verbaast zich over de vraagstelling. "Van oudsher staat de 'Kathedraal van de Achterhoek' al in Groenlo. Eenvoudigweg omdat een kathedraal in een stad, in dit geval de vestingstad Groenlo, hoort te staan en niet in een afgelegen kerkdorp. Dat Söwent probeert om Grolle te overstijgen, is hun goed recht, maar zij moeten zich wel beperken tot de echte feiten. Bovendien is de Calixtuskerk in Groenlo in 2014 ook nog eens door paus Franciscus verheven tot basiliek. Die titel past alleen bij een kathedraal en niet bij een dorpskerk. Maar geheel Zieuwent en zeker de kerkgangers onder hen mogen hun dromen hebben. Maar daarbij moet niet vergeten worden dat men vanwege de reorganisatieplannen van de St. Paulus- en St. Ludgerparochie in de naaste toekomst mogelijk gedwongen is om naar Groenlo te komen om een kerkdienst bij te kunnen wonen."
Onze kerk is gigantisch mooi
Anton Storteler, al 18 jaar als koster verbonden aan de RK Sint-Werenfriduskerk, geeft gelijk aan dat hier geen discussie over mogelijk is. "Er is maar één 'Kathedraal van de Achterhoek' en die staat in Zieuwent. Dat is niet iets wat de laatste jaren wordt rond gezongen, maar die eretitel is bij mijn weten reeds sedert mensenheugenis aan deze kerk toegekend. Niets ten nadele van de kerk in Groenlo, maar die van ons is mooier, is eigenlijk gigantisch mooi. In mijn ogen kan Groenlo zeker niet tippen aan de binnenkant alsmede de inrichting van de Zieuwentse kerk. Die is uniek in de gehele regio." Een lachende Storteler ziet de hier opgetekende discussie voornamelijk als een gezonde vorm van rivaliteit dan wel chauvinisme. "Dit zijn immers vermakelijke discussies, die helemaal passen bij de gemeente Oost Gelre. Grolle heeft nu een basiliek, laten wij dan onze kathedraal behouden!"
Ton Gunnewijk, lid van de onder het bestuur van de St. Paulusparochie ressorterende locatieraad, reageert blij en opgetogen. "Ik gun het Zieuwent van harte dat zij zoveel waarde hechten aan de benaming kathedraal. Zij hebben daar een prachtige kerk, zeker kijkende naar het interieur. Maar let wel, het betreft een door de volksmond toegekende titel. Een kerk is namelijk alleen een kathedraal wanneer er een bisschop zetelt. Dus laten wij in Groenlo trots zijn dat de paus onze kerk heeft verheven tot basiliek. Een en ander heeft het nodige voorwerk gekost. Maar dankzij een mooie, helemaal door voornamelijk vrijwilligers gerestaureerde kerk, waar ook nog eens veel te doen is en waar mensen zich voor blijven inzetten, is het gelukt om deze eretitel binnen te halen. Een dergelijk eerbetoon krijg je niet maar zo toegeworpen. Je moet het zien als een, van het Vaticaan uitgaande blijk van waardering en erkenning. Overigens heeft de omdoping tot basilica minor niet alleen te maken met de omvangrijke restauratie waardoor deze kerk nu het eucharistisch centrum is van de St. Paulusparochie in de Achterhoek, maar ook door het feit dat er in de provincie Gelderland, binnen het Bisdom Utrecht, geen basiliek meer was."
