Eenentwintig procent van de huishoudens in Oost Gelre levert nooit restafval in via de daarvoor bestemde ondergrondse containers. Foto: Kyra Broshuis
Eenentwintig procent van de huishoudens in Oost Gelre levert nooit restafval in via de daarvoor bestemde ondergrondse containers. Foto: Kyra Broshuis Foto: Kyra Broshuis

Gemeente start onderzoek naar nul-aanbieders

Twintig procent van de huishoudens in Oost Gelre levert geen restafval in

Door Kyra Broshuis

OOST GELRE - In de gemeente Oost Gelre wordt door 21 procent van de inwoners geen restafval ingeleverd. En dat is vreemd. Het gaat om een hoog percentage en daarom gaat de gemeente onderzoek doen naar de zogenaamde nul-aanbieders. Dat zegt wethouder Bart Porskamp.

Geen restafval vrijwel onmogelijk
“Die 21 procent is het hoogste percentage van alle ROVA-gemeenten. Het gemiddelde percentage is 15 procent, het laagste is 8 procent. Door dit hoge percentage worden ook de nodige inkomsten misgelopen. Een gemiddeld huishouden biedt namelijk 13 zakken restafval (à 1,20 euro per zak) per jaar aan. Stel dat 1000 aansluitingen/huishoudens hun restafval weer regulier gaan aanbieden dan is dat een opbrengst van 15.600 euro. Inzicht in aanbiedgedrag van nul-aanbieders is gewenst. Uit navraag en onderzoek is gebleken dat er landelijk door gemeenten nog niet veel aandacht is geschonken aan de nul-aanbieders. Verklaringen in rapportages worden dan ook gedaan op basis van aannames. Hierbij worden mogelijkheden aangehaald als aanbieden van het restafval bij bedrijfsafval, illegaal dumpen in afvalbakken van gemeenten, tijdelijke leegstand van een woning, gezamenlijk aanbieden met buren, familie enzovoort. Dat een huishouden volledig vrij kan zijn van restafval is haast onmogelijk. Dit is uit het project 100-100- 100 (100 gezinnen, 100 dagen, 100% afvalvrij) gebleken. In een normaal huishouden is er altijd wel sprake van enig restafval.”

Relatief goede afvalscheiding
In Oost Gelre wordt sinds 1 januari 2015 het systeem om het omgekeerd inzamelen van het huishoudelijk afval gevoerd. Het doel daarvan is de hoeveelheid restafval terug te brengen en het scheidingspercentage te verhogen. Al na één jaar bleek het nieuwe systeem succesvol te zijn. Er wordt in Oost Gelre zo’n 43 kilo restafval per inwoner per jaar ingeleverd. Daarmee voldoet de gemeente ruim aan de doelstellingen. De gemiddelde kosten per aansluiting waren in 2015 129 euro, terwijl dit bedrag in 2014 nog 168 euro per aansluiting was. Er wordt dus relatief goed afval gescheiden, zo benadrukt Porskamp. “Maar we hebben ook zorgen. Vooral over de kwaliteit van de grondstoffen die gescheiden worden ingezameld, en dan met name het PMD (Plastic of Metalen verpakkingen en Drinkpakken). Steeds vaker is het PMD vervuild met stoorstoffen die niet in de ‘oranje bak’ horen. Ook de kwaliteit van het GFT, textiel en oud papier laat soms te wensen over. Daarnaast blijkt uit de jaarlijkse monitor dat de samenstelling van het restafval voor een groot deel nog bestaat uit afval dat niet bij het restafval thuishoort. Dit percentage bedraagt soms zelfs 60 procent.”

De vervuiler betaalt
Voor de verrekening van de afvalstoffenheffing hanteert de gemeente het diftar-systeem. “De filosofie achter dit systeem, het stimuleren van een betere afvalscheiding en de vervuiler betaalt, kent ook een keerzijde. Het deponeren van een zak restafval in de ondergrondse container of het aanbieden van de restafvalcontainer aan de weg leidt tot extra kosten voor de inwoner. Hoewel deze kosten per aanbieding in Oost Gelre relatief laag zijn te noemen, zijn er toch diverse inwoners die ontwijkgedrag vertonen. Het percentage nul-aanbieders is erg hoog. Daarom zijn gerichte controles hierop gewenst om inzichtelijk te krijgen waar inwoners met het restafval naar toe gaan, legaal of illegaal”, zo legt de wethouder uit.

Boa’s op onderzoek uit
De gemeente wil nu het project ‘Terugwinnaars’ starten. Daarnaast wordt een start gemaakt met activiteiten om inzicht te krijgen in het zogenaamde aanbiedgedrag van de nul-aanbieders en om dit percentage omlaag te brengen. Hiervoor worden onder andere de boa's ingezet. “Een foutief scheidingsgedrag zit dan ook vaak in onwetendheid, ‘plastic speelgoed is toch plastic’. Daarom zijn de eerste stappen van het project gericht op goede algemene voorlichting. Bij de feitelijke controles, welke na de zomervakantie starten, wordt met de inzet van afvalcoaches de informatievoorziening geïntensiveerd”, licht Porskamp toe. Er wordt gestart met intensieve controle in twee grote wijken in de gemeente. De gemeente wil het positief benaderen. “Inwoners zijn namelijk welwillend maar soms ook onwetend. Daarom gaan we, met hulp van afvalcoaches, veel aandacht besteden aan voorlichting. Ervaringen bij andere gemeenten leert dat instructies van afvalcoaches wezenlijk bijdragen aan een verbeterd scheidingsgedrag”, zegt Porskamp.