Filosofiecolleges over Nietzsche in de Koppelkerk
BREDEVOORT - Emeritus-hoogleraar en Nietzsche-deskundige Paul van Tongeren geeft vanaf donderdagavond 10 september een viertal (online) filosofiecolleges bij de Koppelkerk. Ditmaal spitst de reeks zich toe op de invloedrijke Duitse denker Friedrich Nietzsche.
Friedrich Nietzsche (1844-1900) is ongetwijfeld één van de meest invloedrijke denkers in de Europese geschiedenis èn een van de meest radicale critici van de Europese cultuur. Hij meende zijn tijd tenminste twee eeuwen vooruit te zijn. Spreekt hij misschien over ons en onze tijd? Of is zijn denken nog steeds zo ‘oneigentijds’ als hij het noemde? Nietzsches leven is niet te scheiden van zijn denken: hij onderzocht de ziekte van zijn tijd in zichzelf, en probeerde zich daarvan te bevrijden door een kritiek die tegelijk een existentieel drama vormde. Daarom wordt in de eerste twee colleges zijn denken verkend in het spoor van zijn biografie: de ontwikkeling van klassiek filoloog tot filosofisch cultuurcriticus, van de vrije geest en zijn ‘wandelboeken’ op weg naar het filosofisch hoogtepunt van zijn leven, zijn doordenking en doorleving van het Europese nihilisme. Daarbij zal tevens aandacht worden geven aan de rol die de muziek speelt in die ontwikkeling: zijn eigen muzikale composities, zijn verhouding met Wagner en het verband tussen zijn muziek en zijn denken. Een van de redenen van zowel Nietzsches populariteit als zijn ongrijpbaarheid ligt in zijn meesterschap over de taal. Daarom zal in de colleges vooral worden gewerkt aan de hand van teksten van zijn hand. Enkele colleges zullen voor een deel gewijd worden aan de nauwkeurige lectuur en commentaar van een tekst of tekstfragment. Deels zullen dat teksten zijn over hoe er volgens Nietzsche gelezen moet worden. Deze teksten ontvangt men voorafgaand aan de colleges. Van grote denkers kunnen we slechts leren als we ons in hun manier van denken verdiepen, hen proberen na te denken. Maar dat heeft alleen zin, als we dat wat we daar leren op onszelf weten toe te passen. Daarom geldt (ook) in deze collegereeks steeds de vraag wat wij met Nietzsches denken aan kunnen of moeten. Die vraag mag een grondige kennismaking niet in de weg staan, maar mag er ook niet door worden weggedrukt. De leidende vraag in de colleges zal zijn of wij in onze tijd aan Nietzsche voorbij zijn, of dat hij aanwijst wat ook voor ons nog te gebeuren staat. In het laatste college zal die vraag worden uitgewerkt aan de hand van Nietzsches gedachten over het Europese nihilisme. De colleges vinden online plaats. Enkele dagen vóór het eerste college ontvangen de deelnemers bericht om (indien gewenst) wegwijs te worden gemaakt in het online platform.
De colleges zijn op de donderdagen 10 september, 17 september, 12 november en 19 november, telkens vanaf 20.00 uur. Deelname kost honderd euro; aanmelden via www.koppelkerk.nl.
