Kinderkoor de Jonge Nachtegalen bij het kribje. Foto: Josée Gruwel
Kinderkoor de Jonge Nachtegalen bij het kribje. Foto: Josée Gruwel

Ulftse Nachtegalen brengen Online Kerstconcert

ULFT/DOETINCHEM – De Ulftse Nachtegalen brengen op hun website en op YouTube hun Online Kerstconcert. Het is een geschenk aan de zorgcentra en de ziekenhuizen in de regio, en aan de vrienden van de Ulftse Nachtegalen. Zij kregen de primeur. Daarna is het voor iedereen die het concert wil zien en horen. Het is een bijzonder concert geworden, maar de weg ernaartoe liep niet echt over (kerst)rozen.

Door Josée Gruwel

“Daar sta je dan, als Ulftse Nachtegaal, in een schemerige, fraai in kerstsfeer gebrachte kerk en je 'zingt' met alle koorleden Stille Nacht. Een brandende kaars in je hand en voor je de lege banken. Geen mens als publiek. Er trekt een rilling door je heen. Die ervaring, die zegt alles over deze tijd! Dat shot, en je seint de cameraman in.”

Bloedmooie audio
Elk jaar gaven de drie koren van de Ulftse Nachtegalen tal van kerstconcerten. Nu – met het rondwarende coronavirus – mag dat niet. Er werd een plan gesmeed: er zou een bloedmooie audio worden gemaakt met super publieksvriendelijke kerstliederen, met highlights. Met behulp daarvan zouden er in de Sint-Walburgiskerk in Netterden zonder publiek filmopnames worden gemaakt. Daarvan zou een Online Kerstconcert worden samengesteld voor in eerste instantie de zorgcentra en de ziekenhuizen in de regio, en natuurlijk de vrienden van de Ulftse Nachtegalen.

Voorzitter Gerjan Kamphuis: “Wat is er mooier dan als 'Beste koor van Gelderland' een stemmige kerstwens naar de ouderen in de zorgcentra en de zieken in de ziekenhuizen te brengen. Een aantal van hen kwam bij de kerstconcerten eerdere jaren naar ons toe. Nu komen we naar hen. We hebben dit jaar toch al geen ruchtbaarheid kunnen geven aan onze titel van beste koor, dat doen we dan nu hiermee.”

'Je gaat toch niet playbacken'
Er werd wekenlang intens gerepeteerd. Maar.. precies drie dagen voor het maken van de audio besliste de regering dat ook leden van jeugdkoren (tot achttien jaar) niet meer samen mochten zingen. Weg plan! Wat nu? Het bestuur raadpleegde zelfs burgemeester Otwin van Dijk. Hij kon geen toestemming geven, maar dacht wel creatief mee. Want als er tijdens de opnames sprake was van playbacken, dan kon de activiteit gezien worden als een georganiseerde jeugdactiviteit. Die was wel toegestaan op grond van de betreffende Noodverordening. Dirigent/pianist Ben Simmes moest even wennen aan dit idee. “Als musicus wil je zingen. Je gaat toch niet playbacken?” Lizette Tijdink, dirigent van het kinderkoor de Jonge Nachtegalen: “Normaal zouden we nooit playbacken.”

'Ieder nadeel heeft zijn voordeel'
Simmes dacht na over mogelijkheden. “Steeds andere coronamaatregelen dat vraagt om steeds aanpassen, om veerkracht en positief blijven. Het vorig jaar maakten we geluidopnames van ons live kerstconcert in de Pancratiuskerk van Anholt. Heel spontane, pure opnames met een hoog muzikaliteitsgehalte. Geen gelikte cd dus of studio-opname. Maar juist in zo'n uitvoering met publiek ontstaat vaak dat welbekende 'heilige vuur', die extra dimensie. Dan neem je het hoesten en kuchen op de koop toe.”

Simmes ging om: dan maar playbacken met de een jaar oude opnames. Hij stelde een gevarieerd kerstconcert samen voor de koorleden die mee wilden doen, en voor de begeleiders Pauline Lotichius (dwarsfluit) en Jelmer Simmes (viool) die een cruciale rol spelen omdat ze sfeer en dynamiek toevoegen en bij een compilatie zorgen voor karakterverandering van het ene naar het andere lied. In recordtijd werden nog teksten geoefend. Tijdink: “En met het kinderkoor hebben we geleerd hoe je goed playbackt, vooral hoe je begint: goed luisteren naar de instrumenten, op elkaar letten, gelijk ademhalen en gelijk inzetten.”

Zaterdag 28 november gingen de deuren van de sfeervol versierde kerk, met volgens Simmes de hemelse akoestiek, open om – coronaproof – het Online Kerstconcert op te nemen.

De mooiste liederen in mooie entourage
Toen klonken de mooiste kerstliederen, een programma beginnend met Veni Emmanuel en eindigend met Stille Nacht. Daartussen een compilatie van Nederlandse, internationale en Duitse kerstliederen en onder andere Candle Light Carol, een Ave Maria en het wiegelied Durme. Afwisseling is bij het programma het toverwoord: rustige en pittige liedjes, gedragen en vrolijk, a capella gezongen en met ensemble, koren afzonderlijk zingend en samen, met en zonder solo, staand, zittend, lopend, in en buiten de kerkbanken, vanuit achterin en voorin de kerk, met en zonder brandende kaarsen. Geduldig, gedreven en intensief werd er gewerkt. Het woord overdoen klonk nogal eens. En ja, het werd een lange dag.

Professioneel cameraman Patrick Spoel naderhand: “Ik heb in een mooie entourage fijn gewerkt met de Nachtegalen. We hebben er een gezamenlijk product van gemaakt, met gebruikmaking van alle mogelijkheden, en ook met ideeën van de koorleden zelf. Zo werd de film ook hun kindje. Hoe mooi is dat. Daarnaast: hoe leuk is het om met dit Online Kerstconcert mensen een hart onder de riem te steken.”

Boven verwachting
Nu staat het Online Kerstconcert online. Simmes: “De opnames zijn boven verwachting. Je ziet dat de meiden, en de ene jongen, er helemaal voor gaan. De liederen uit het hoofd kennen is onze kracht, en daarbij het uitdragen van de beleving van de tekst. Ieder woord is daarbij belangrijk. We hebben de laatste jaren veel gewerkt aan de visuele uitstraling. Dat zie je nu terug. En dan natuurlijk meteen, vanaf Veni Emmanuel die magische koorklank die de Ulftse Nachtegalen al bijna zestig jaar typeert.

Tijdink, die de Jonge Nachtegalen opleidt en aan de basis staat van het Jeugdkoor: “Een ervaring voor de jonge kinderen. Ze vonden het spannend, waren er naderhand zo opgetogen over en vonden het fantastisch om te doen.”

Voor de jongeren van het Jeugdkoor en de leden van Luscinia was vooral ook het sociale aspect belangrijk. Voorgaande jaren zagen ze elkaar misschien wel wat veel bij alle kerstconcerten, maar nu waren ze dolblij dat ze samen één prachtig concert neer konden zetten. Kijk op www.ulftsenachtegalen.nl en op YouTube.

De tegenstem zingen vanaf het koor in de Sint-Walburgiskerk in Netterden. Foto: Josée Gruwel