Trots op de boer?
Als geboren en getogen Achterhoeker groeide ik op in Harreveld, een klein dorp in de gemeente Oost Gelre. Ik maakte als kind de ruilverkaveling mee, het plan van Sicco Mansholt in de jaren '50 van de vorige eeuw dat tot doel had om honger uit Nederland en de wereld te verbannen. Kleine boeren moesten plaats maken voor grote efficiënte bedrijven. De intensieve land- en tuinbouw net als de vee- en vleesindustie was begonnen. De overheid droeg financieel bij en garandeerde afname van de producten. De ruilverkaveling betekende een behoorlijke kaalslag van het landschapsschoon. Karakteristieke boerenschuren maakten plaats voor ligboxstallen en bossen en houtwallen, net als kleine weidepercelen met zandwegen en slootjes maakten plaats voor weidse vlaktes.
Eind jaren '70 en '80 is sprake van de eerste overschotten in de landbouw, zoals melk, graan, vlees en boter. De eerste tekenen van verslechtering van het milieu werden zichtbaar. Mansholt besefte dat en wilde een verandering, te laat, een mammoettanker op koers draait niet snel bij. Het had het begin van verandering moeten zijn, zelfreflectie, waarschuwingen van onderzoekers en het boerenverstand en daardoor de noodzakelijke omslag. Het gebeurde niet, gesteund door hun eigen LTO, politiek door CDA en VVD en gefinancierd door de Rabobank werd de sector alsmaar intensiever. Efficiëntie en kapitaal waren de drijfveren. Voor de keerzijde van de medaille werd en wordt weggekeken. Gevolg is dat jaarlijks vele honderden miljoenen doorgefokte dieren lijden in de stallen, geen kans om hun natuurlijk gedrag te ervaren, omdat ze gedegradeerd zijn tot industrieel product. De enorme hoeveelheden (kunst)mest en chemische bestrijdingsmiddelen, ook in de bollensector, zorgen voor een onophoudelijke verslechtering van water, lucht, aarde en biodiversiteit, we weten het inmiddels allemaal.
CDA, is dit het rentmeesterschap waar jullie je zo om roemen? Jullie verstaan onder rentmeesterschap dat je zorgdraagt voor de aarde en haar gezond en wel doorgeeft aan een volgende generatie.
De Rabobank financiert o.a. de kap van tropische bossen in Brazilië voor de aanplant van soja dat als grondstof dient voor vooral de vee- en vleesindustrie. De inheemse volkeren worden verjaagt en niet zelden gedood. Je hoeft niet perse zelf de trekker over te halen om schuldig te zijn aan de dood van onschuldigen.
De wereld voeden? Zo zit het niet, je onderneming is jullie trots. Halveer de veestapel en de vrij gekomen gronden leveren genoeg voedsel op voor de gehele wereldbevolking. Jullie zouden al zoveel ten goede hebben gedaan? Nagenoeg niet op eigen initiatief, vooral door de maatschappelijke afkeuring vanwege de manier waarop jullie dieren behandelen en de aarde en het platteland vernielen werden en worden aanpassingen opgelegd. Ingezaaide akkerranden? Die strookjes wegen niet op tegen de tienduizenden hectaren die jullie jaarlijks bespuiten om de spontane flora te onderdrukken. Maar beter iets dan niets.
Daarom is het de vee- en vleessector en de verantwoordelijke politiek zeer kwalijk te nemen dat ze zich al jaren bedienen van leugens om deze ingeslagen weg te verdedigen. Boeren, LTO, Rabobank, VVD, CDA, Forum, PVV en de nieuw opgerichte partij BBB stop daarmee. We weten wat jullie doen, neem ons serieus. En het platteland is niet louter het exclusieve domein van jullie.
Dat het anders kan laten biologische boeren al jaren zien. Ik eet nagenoeg alleen hun producten, zij zijn voor mij de agrarische helden, ik ben trots op die boer! Ook daar zal niet alles alleen maar goed gaan, maar omdat zij het grote geheel willen dienen met respect voor al het leven, zijn zij de boer van nu en van de toekomst. Er is een grote omslag nodig, aanmodderen en vrijblijvendheid zijn voorbij. Het vraagt om lef van de sector en de politiek hun fouten te erkennen. Het is Nu Doorpakken CDA. Veel boeren willen wel veranderen begrijp ik, hulde! Die steun moeten ze krijgen, maar helaas veel boeren ook niet. Dan doel ik o.a. op Farmers Defence Force, zij bedreigen inmiddels al hun eigen boeren die om welke reden dan ook willen stoppen. Ook denk ik dat het voor nogal wat boeren een imago-kwestie is, biologisch boeren is niet stoer. Ne grote schure met volle beeste en un onwiezen trekker, das pas Oerend Hard.
Het landbouw- en veeteeltprobleem is ons aller probleem. Wij burgers en de retail hebben ook een grote verantwoordelijkheid, want de boeren kunnen dit niet alleen. Er is veel, heel veel geld nodig voor de omslag en ook een gedragsverandering. De supermarkten moeten volledig over op biologische producten (het gaat immers over ons voedsel) en de consument moet de prijs betalen (wie dat niet kunnen, gecompenseerd) die recht doet aan de producten, dierenwelzijn, het hele ecosysteem en natuurlijk aan de producent, de boer.
Paul Wieggers, Vragender.