Achterhoekse bevolking groeit vooral door 'Hollanders'
Covid treft ook Achterhoek economisch, maar effecten vallen mee
Door Mark Ebbers
ACHTERHOEK - In de Achterhoek Raad van afgelopen maandagavond zijn de nieuwe Woon- en Vastgoedmonitor en de economische ontwikkelingen rond Covid-19 gepresenteerd. ’s Morgens werd de pers al bijgepraat. Met de nodige mitsen en maren, was de teneur van de presentaties positief, met name op het gebied van bevolkingsontwikkeling.
De Achterhoek monitor, waaronder die over wonen en vastgoed, is de onafhankelijke monitor waarmee ontwikkelingen van de economie en het leven in de Achterhoek gevolgd worden, een monitor die in tegenstelling tot de oude niet alleen maar terugkijkt. In het digitale dashboard staan actuele data van honderden indicatoren. Een jaarlijkse presentatie geeft duiding aan de ontwikkelingen.
Meer mensen
Voor het eerst sinds jaren blijkt er weer sprake van een lichte bevolkingsgroei in de Achterhoek; steeds meer jongere mensen hebben de regio als thuisbasis. Dat is af te leiden uit de gegevens van de Woon- en Vastgoedmonitor, opgesteld door de thematafel Wonen en Vastgoed van 8RHK Ambassadeurs. De monitor heeft betrekking op de gemeenten Bronckhorst, Doetinchem, Oude IJsselstreek, Aalten, Winterswijk, Oost Gelre en Berkelland.
Els Birkenhäger, boardlid van 8RHK ambassadeurs en directeur-bestuurder van Sité Woondiensten: “We kunnen nog niet spreken van een trend of een kantelpunt, daarvoor zijn meer jaren op rij stijgende cijfers nodig, het kan een tijdelijke opleving zijn. Toch zijn we enthousiast over deze cijfers, want de komst van een jonge en werkende aanwas is van belang om onze bedrijven en voorzieningen overeind te houden.”
Groei vooral door migratie
Verschillende metingen betreffende verhuizingen, verkoop en verhuur over 2020 werden aan de Achterhoek Raad gepresenteerd. Opvallend is de komst van mensen onder de 35 jaar én het gegeven dat meer jongeren in deze regio blijven. Toch is het met name de groep 35 tot 60 jaar die zich vestigde. In totaal steeg de bevolkingsomvang vorig jaar met circa 450 inwoners. Het migratiesaldo (binnenkomers minus vertrekkers) bedroeg circa 900 personen, daarin zitten alle mensen verwerkt die van buiten de Achterhoek kwamen (binnenlands en buitenlands); de natuurlijke bevolkingsgroei (geboorte minus sterfte) is dus circa 450 personen negatief.
Als gekeken wordt waar de nieuwelingen vandaan komen, dan blijkt het zogenoemde geografische doorschuifeffect mee te vallen: veel mensen verhuizen niet van bijvoorbeeld Amsterdam naar Ede en vervolgens naar Winterswijk, maar gaan direct van Holland of Utrecht naar de Achterhoek.
Woningontwikkelingen
De totale woningvoorraad in het gebied steeg weliswaar, maar in het merendeel van de zeven gemeenten van de regio Achterhoek kwamen zodanig meer nieuwkomers dan voorheen, dat de krapte op de woningmarkt toch verder toenam. Die bedraagt nu volgens de Nederlandse Vereniging van Makelaars in de Achterhoek ongeveer 6 (kopers kunnen kiezen uit gemiddeld 6 geschikte woningen), nog altijd een stuk lager dan het landelijke cijfer 2. De gemiddelde transactieprijzen zijn gestegen, ook in de Achterhoek; het aantal transacties is ongeveer gelijk gebleven.
Birkenhäger: “We zetten vanuit 8RHK ambassadeurs gezamenlijk in op woningontwikkeling. Want we willen onze huidige jongeren vasthouden én nieuwkomers plek bieden. Voorbeelden van nieuwe woningontwikkelingen zijn flexwoningen als de ‘uuthuuskes’ in Aalten. Jongeren weten de weg naar woningcorporaties voor huur ook steeds beter te vinden.”
ICT’ers gevraagd
Willem Buunk, boardlid van 8RHK ambassadeurs en wethouder in Bronckhorst, koppelt de bevolkings- en woonontwikkeling aan de economie: “Vooral de wat jongere mensen komen op vacatures af, ouderen minder. Maar het beeld dat ouderen in de Achterhoek hun laatste jaren rustig achter de geraniums komen slijten, is behoorlijk achterhaald. Het blijken vaak maatschappelijk nog zeer actieve mensen.”
Momenteel worden er in het westen actief marketingcampagnes gevoerd om vacatures in de Achterhoek opgevuld te krijgen door vestigers. Buunk: “Met name naar ICT’ers is veel vraag. Niet alleen bij ICT-bedrijven; ook bij reguliere bedrijven neemt de vraag naar ICT’ers in huis toe.”
Aansluitend op de woondata van Els Birkenhäger: “Woningbouwplannen hebben wel doorlooptijd nodig, denk aan onder andere bestemmingsplannen. De transformatie en splitsing van bestaande bebouwing gaat dan relatief nog snel.”
Covid en de naobers
Het speciaal ontwikkelde Covid-19 dashboard, waarin maandelijks economische effecten worden weergegeven, is eveneens aan de Achterhoek Raad gepresenteerd. Willem Buunk is de opsteller en licht de bevindingen toe: “De relatief sterke industrie in de Achterhoek heeft een dempend effect op de economische effecten van de crisis. Het aantal WW-uitkeringen is in januari weer afgenomen, bedrijven in de (maak)industrie blijven draaien en het ondernemersvertrouwen neemt over het algemeen toe. Met uitzondering uiteraard van de sectoren waar dat te verwachten valt, zoals de horeca en de vrijetijdsector.”
De pijn en de vreugde zijn dus niet gelijk verdeeld: ”Een deel van de ondernemingen groeit, een deel weet de boel draaiende te houden, maar een deel heeft het echt moeilijk in deze tijd. Met name financieel. En hoewel de banken ruimhartig zijn, is het verkrijgen van nieuwe leningen moeilijker geworden. Ook daarom is er het Naoberkrediet: geld, maar ook machines en personeel, waarbij ondernemingen elkaar onderling bijstaan.” Wat hem verder opvalt is dat het aantal nieuwe vacatures aan het afnemen is.
Ondanks de coronacrisis vonden bijna alle stagezoekers een plek: “Het is ons gelukt is om voor nagenoeg alle scholieren en studenten stageplaatsen te regelen. We blijken slechts 80 van de circa 9700 mbo-stages (BBL en BOL) niet vervuld te kunnen hebben het afgelopen jaar, het overgrote deel is geplaatst. Als alternatieven voor horecastages vonden we bijvoorbeeld stages bij teststraten.”
Meer informatie online
De metingen van de migratiecijfers zijn uitgevoerd door Companen en Moventem in opdracht van 8RHK ambassadeurs. De cijfers worden verder aangevuld en gebundeld in de Woon- en Vastgoedmonitor, die ook een plek vinden in de Achterhoek Monitor (www.achterhoekmonitor.nl), net als aanvullingen uit het Achterhoeks Woonwensen- en Leefbaarheidsonderzoek (www.awlo.nl), waarvan maandag nog geen gegevens bekend waren. De Woon- en Vastgoedmonitor volgt de ontwikkelingen voor een periode van vier jaar. De monitor geeft cijfers en duiding. Wat betreft het Covid-19 dashboard: in april volgt een uitgebreidere Covid-monitor, inclusief prognoses van het Centraal Planbureau over Achterhoekse economische ontwikkelingen in 2021.