De Feestfabriek wil een echt feest maken van het Startschotgala. Foto: Bart Heemskerk
Wisselende reacties op Fieldlab-feest
OOST GELRE - Afgelopen week maakten de gemeente Oost Gelre en de Feestfabriek bekend dat er op zaterdag 1 mei een Fieldlab-experiment plaatsvindt in de Schans onder de naam 'Startschotgala'. Het evenement was vorige week vrijdag in ruim tien minuten uitverkocht. Maar afgelopen maandag werd er een streep door gehaald, in elk geval door de datum van 1 mei.
Door Annekée Cuppers en Mark Ebbers
Het Startschotgala is een testevenement en onderdeel van een serie opschalingstesten van Fieldlab. Alles wat in voorgaande Fieldlab-evenementen werd getest op kleine schaal, zou op 1 mei worden gemonitord in een massalere opstelling, aldus de informatie op de website van het gala. Inmiddels is het bedrag dat voor deze experimenten wordt uitgegeven opgelopen naar zo'n 1,1 miljard. Ondertussen hebben dorpen en steden al een jaar lang geen volledige markt meer, zit de horeca nog steeds dicht, kunnen veel winkels niet normaal open en waren enkele ziekenhuizen genoodzaakt de reguliere zorg af te schalen. In de media, op social media maar ook in de straat en aan de eettafel was het Startschotgala dan ook veelvuldig onderwerp van gesprek. De redactie verzamelde een aantal reacties. De meeste voordat bekend werd dat het Startschotgala op 1 mei niet doorgaat, maar dat doet niets af aan de verschillende visies.
Fieldlab prima, maar doe terrassen normaal open
Ramón Heijnst, een van de eigenaren van Markt5 en DownTown in Lichtenvoorde, heeft geen moeite met het Fieldlab-experiment in de Schans, maar dan vooral als kans voor de evenementensector om weer evenementen te kunnen organiseren. "Wij zijn blij dat er in ieder geval weer iéts gebeurt en daarnaast gunnen wij het de evenementensector natuurlijk ook. We hopen dat naar aanleiding van de testfestivals de horeca ook weer open kan, maar wat die testen betreft, dat zien we niet zitten. Wie gaat er nu eerst een test doen voordat ie een kopje koffie op het terras gaat drinken? Daarbij hebben we als horeca allang bewezen veilig onze gasten te kunnen ontvangen, ook binnen. We hebben de ruimte, een goed ventilatiesysteem en zijn altijd duidelijk geweest over het tafelbeleid. Dat werkte heel goed en dat kunnen we nu weer organiseren, want alleen de terrassen open, dat is ook geen oplossing. We hebben dertig medewerkers in dienst waarvan we er gelukkig een heel aantal elders hebben kunnen detacheren, maar alleen al door de vaste lasten teren we enorm in op onze persoonlijke reserves, de subsidiemogelijkheden zijn verre van kostendekkend. Als het terras dan drie weken goed draait en je hebt één week regen, dan heb je al meer kosten dan omzet én heb je die maand ook geen recht op de subsidieregelingen. Ondertussen hopen we op een positief bericht vanuit de overheid, zodat we onze gasten weer mogen ontvangen."
'Testen in de
horeca, dat
zien wij niet
zitten'
Marktmeester heeft te doen met non-food
Op de markten in Oost Gelre mogen alleen marktondernemers van 'essentiële' waren hun producten verkopen. Kaasboer, groenteboer, visboer, de worstenkraam, ze doen allemaal goede zaken. Met een klein standje zijn ook enkele non-food marktkoopmannen aanwezig. Hun handel beperkt zich tot het afhalen van vooraf per internet of telefoon bestelde artikelen. "We hoeven geen stageld te betalen en ook de al betaalde gelden van vorig jaar krijgen we teruggestort. Toch mis je ondanks de online bestellingen een groot stuk omzet. Het is jammer dat we niet gewoon met onze handel op de markt mogen staan, maar we houden de goede moed er in", zo laat een van hen weten. De marktmeester heeft te doen met de non-food marktmannen: "Ik vind het erg sneu voor die jongens dat ze niet gewoon met hun handel op de markt mogen staan. Ze mogen nog geen sok verkopen, terwijl hier om de hoek de drogist wel een rekje met sokken voor zijn winkel heeft staan. Kijk, wat ze nu doen, met een tafeltje staan voor het afhalen van bestellingen, dat mag eigenlijk ook niet. Handhaving knijpt een oogje toe en als er toch een komt die moeilijk doet, dan moeten ze bij mij zijn, want ik heb het toegestaan."
Onbegrijpelijk dat de gemeente meewerkt
Theo en José Gerretsen uit Lichtenvoorde zijn eigenaar van Gerretsen Vastgoed en verhuren diverse commerciële ruimtes in het centrum van Lichtenvoorde. Ze vinden het onbegrijpelijk dat de gemeente Oost Gelre meewerkt aan de totstandkoming van de zogenaamde testmaatschappij. "Al meer dan een jaar zit bijna alles op slot. We zouden het jammer vinden als ons mooie gezellige centrum achteruit zou gaan door de maatregelen. Nu hebben we wel wat vlees op de botten en konden we huurders die het moeilijk hadden financieel tegemoet komen, maar inmiddels zijn we een jaar verder en raakt de boel uit balans. Het is ook heel onlogisch en oneerlijk dat bij supermarkten, drogisterijen enz. de klanten gewoon massaal naar binnen mogen en bij de overige winkeliers de deur dicht moest, terwijl ook zij op een veilige manier klanten kunnen ontvangen. Nu geeft de overheid meer dan een miljard uit aan een particuliere stichting die zonder zich te hoeven verantwoorden het geld mag uitgeven, terwijl men een jaar lang de tijd had om de capaciteit in de zorg uit te breiden, maar daar is nog geen bed bijgekomen. In plaats van het geld te besteden aan goede en voldoende beschikbare zorg, betalen we nu mee aan het tot stand komen van een maatschappij waarbij je eerst moet aantonen dat je gezond bent voordat je deel mag nemen aan het maatschappelijke leven. Dat is de omgekeerde wereld en wij begrijpen dan ook niet dat de gemeente Oost Gelre hieraan meewerkt."
Wat zegt zo'n experiment nou helemaal?
Wilma Keizer ziet helemaal niets in het Startschotgala: "Waanzin vind ik het om onder het mom van 'helpen', zo'n evenement te organiseren. Horeca en kleine zelfstandigen vallen om omdat ze niet open mogen en hier worden bakken met geld aan uitgegeven. En dan ook nog aan een selectief gezelschap. Vooraf een negatieve test is een van de voorwaarden. Deelnemers zijn vooraf bereidwillig, want zijn we allemaal niet toe aan een leuk feest? Maar de test nadien is veel vrijblijvender. Dan kun je toch ook geen sluitende conclusies trekken? Hoeveel bewegingen zijn er bovendien niet door deze 10.000 mensen. Komen uit alle windstreken en verdwijnen nadien alle kanten op. Deze experimenten zijn prima, maar de volgorde is wat mij betreft niet goed. Prioriteit moet liggen bij ondernemers die van hun zaak moeten leven en nog niet bij een feestvierende meute."
Prima, zo'n feest
Annemarie de Hek: "Ik vind het prima dat dit georganiseerd wordt. Niet alleen om als test het leven weer op gang te brengen, maar het is ook nodig voor de jeugd om te genieten."
Uitstel is de beste optie
Henri Walterbos, correspondent maar in dit geval vooral reagerend als 'bezorgde burger': "Ik zie zeer zeker het nut in van allerhande testen om een beeld te krijgen wat allemaal mogelijk zou zijn. Dat sommigen roepen dat we op weg zijn naar een testsamenleving, dat zie ik anders. Ik zie het vooral als een tussenperiode op weg naar een situatie die weer zoveel mogelijk gaat lijken op een situatie zoals we voor corona kenden. Ik heb vertrouwen in vaccineren en in de overheid, al ben ik het lang niet met alles eens. Ik denk echter dat volgen het beste is om de situatie binnen de perken te houden en zo snel mogelijk terug te keren naar een fijn leven. Nederlanders zijn echter niet het meest volgzame volkje, zo blijkt weer. Bij mij overheerste, naast lichte bedenkingen, bij de bekendmaking van het Starschotgala vooral een gevoel van trots dat men ons als gemeente dit evenement toevertrouwt en een Achterhoeks bedrijf dat evenement mag gaan organiseren. Dat geeft een zeer grote verantwoording. Die kunnen beide aan, en dat vertrouw ik ze toe."
Toch pleit hij voor uitstel van het Startschotgala, een wens waaraan inmiddels gehoor is gegeven: "Inmiddels ben ik echter vooral bezorgd. De cijfers blijven maar oplopen. Ook in de Achterhoek liggen de ziekenhuizen vol met covid-patiënten. Als medewerker van SKB weet ik wat voor een impact het heeft, ziekenhuisbreed al ruim een jaar lang. Daarnaast heb ik twee keer corona gehad, met enorme naweeën, die ik niemand gun. Ik denk op dit moment dat een evenement van deze omvang nu nog te vroeg is. Ik hou mijn hart vast de eerste weken na het evenement. Het kan niet anders dan dat er mensen positief uitkomen, vrees ik. In een volgepakte megatent, lijf aan lijf, prachtig, maar niet nu. Men gaat niet handhaven op mondkapjes, geeft de organisatie aan. Begrijp ik. Ik zou ook ‘all the way’ gaan als bezoeker. Liekevol! Maar al die 10.000 mensen gaan daarna wel weer de samenleving in, naar ouders, naar het werk, naar school, etc. Oh, wat gun ik het iedereen, maar ik vraag me ook af: wat als je als bezoeker positief test na het evenement, met alle gevolgen van dien? Ik denk dat je baas dan niet staat te juichen. Een stap verder nog, wat als je er zelfs (dood)ziek van wordt? Je moet verzuimen, etc. Hoe zit dat juridisch? Je gaat immers bewust een risico aan. Een organisatie kun je niet verantwoordelijk stellen waarschijnlijk. Je weet immers dat je onderdeel van een experiment bent. Ik weet niet of het kan, maar ik zou bij nader inzien voor uitstel zijn en eerst een paar keer weer terrassen openen."
Slecht signaal en verkeerd besteed geld
Huub Hofstede is mede-organisator van het JazzVesteval in Groenlo, een van de evenementen die door corona geen doorgang konden vinden. "In principe ben ik van dit evenement geen voorstander, omdat ik het een slecht signaal naar de horeca vindt, zeker daar waar terrassen veilig bezet kunnen worden. Daarnaast had ik liever gezien dat de miljard die hiervoor uit wordt getrokken naar de medewerkers in de zorg zou gaan, daar waar het uiterste van iedereen wordt gevraagd."
'Hoe fijn is
het om weer
eens iets
leuks te doen?'
Ik ben eraan toe
Maureen verheugde zich op het evenement: "Ik ben erbij! En ik ben uiteraard hartstikke blij met dat vooruitzicht! Ik, redelijk volgzame burger, heb me zo goed mogelijk aan de regels gehouden de afgelopen tijd. Niet te veel mensen ontmoeten, feestdagen sober vieren, niet knuffelen met vrienden of ouders, afstand houden in winkels, mondkapje op, handen stuk wassen, niet naar drukke plekken, zoveel mogelijk thuiswerken ... We kennen ze inmiddels allemaal wel. Hoe fijn is het dan dat we weer eens iets leuks te kunnen doen! Super dat dat nu gefaciliteerd wordt in een gecontroleerde omgeving. Zo kan ik de working class heroes van De Feestfabriek en hun leveranciers steunen, terwijl ik tegelijkertijd de overheid help met kennis om de samenleving weer gecontroleerd te kunnen openen. Dat ik aan regels moet voldoen voor, tijdens en na het evenement, vind ik geen probleem en daarin neem ik dan ook graag mijn verantwoordelijkheid door te testen en kwetsbaren te mijden. En ja, ik geef ruiterlijk toe dat het makkelijk is om dit nu te zeggen, wetende dat ik kaartjes heb. Maar ook al was dat niet zo, dan nóg gun ik het iedereen om weer eens wat positieve energie op te doen."