Herinneringplaquette 'De Acht Zaligheden' herinnert aan 'rijk' verleden
LICHTENVOORDE - Op de plek van seniorencomplex Broekboom op de hoek van de Broekboomstraat/Herman Harmsenstraat stond ooit een rijtje woningwetwoningen met de naam 'De Acht Zaligheden'. In de roemruchte jaren tachtig waarin veel (monumentale) gebouwen in de Keistad onder de sloophamer bezweken, moesten ook De Acht Zaligheden plaats maken voor de huidige nieuwbouw. De kenmerkende acaciabomen bleven gespaard en op deze plek vol herinneringen werd dinsdag 15 juni op initiatief van Broekboom-bewoner Joop Venderbosch een herinneringsplaquette onthuld.
Door Annekée Cuppers
"Als je goed kijkt, kun je de lijnen van het doel nog op de zijgevel zien staan", wijst Joop aan op de oude foto uit 1963. Op de prent staat een een rijtje woningen afgebeeld met op de kopse kant tussen de acaciabomen een witte rechthoek. "Deze buurt huisvestte in die tijd veel grote gezinnen, alleen al in de Herman Harmsenstraat woonden destijds zo'n 100 kinderen. Er werd hier dan ook veel gevoetbald en de ruimte tussen de twee acacia's leende zich daar bij uitstek voor."
Enkel de
monumentale
acacia's
herinneren
nog aan de
gesloopte
woningwetwoningen
Het was precies deze foto, uit het archief van de Vereniging voor Oudheidkunde Lichtenvoorde (VOL) opgeduikeld door zijn buurman Jan Lansink, die bij Joop de interesse wekte in de voorgeschiedenis van de woningwetwoninkjes. Deze woningen stonden voorheen precies op de plek van het appartementencomplex Broekboom alwaar Jan en Joop al jaren tot tevredenheid wonen. Enkel de acacia's, inmiddels uitgegroeid tot twee indrukwekkende monumentale bomen, herinnerden nog aan de geschiedenis van de plek. Een geschiedenis die niet in de vergetelheid mocht raken, vonden beide heren, waarop Joop het voortouw nam tot de plaatsing van een herinneringsplaquette. "Overal in Lichtenvoorde zie je informatieborden op historische plekken. Ook deze geschiedenis wilden we voor het dorp zichtbaar maken."
De firma Mellink maakte op verzoek van Joop het ontwerp voor de plaquette en via Theo Withag van de VOL werd de gemeente benaderd voor toestemming tot plaatsing en een bijdrage in de kosten. "De gemeente was direct enthousiast en heeft volledige medewerking verleend aan het tot stand komen van de plaquette. Ze hadden ook nog een potje beschikbaar ter dekking van de kosten. Deze zijn betaald vanuit het project Geef Lichtenvoorde Kleur, het project waar ook de muurschilderingen in Lichtenvoorde onder vallen", vertelt Joop.
Gebied met kleinindustrie
Joop en zijn vrouw Ria weten nog te vertellen hoe de buurt tussen de Herman Harmsenstraat en de Patronaatstraat er vroeger uitzag. "Het gebied stond bekend onder de naam 'kleinindustrie' en bood plek aan veel kleine bedrijfjes waarvan er enkele later zijn uitgegroeid tot grote ondernemingen. Zoals transportbedrijf Aloys Roemaat dat tegenwoordig aan de Hamelandroute N313 is gevestigd. Enkele andere namen die we ons nog herinneren zijn: PaassensTassenfabriek, Schildersbedrijf Elferink, de kolenhandel van Zondag, Schoenfabriek Sterli en de fabriek van Weijenborg waar ze naast tassen ook borstels maakten."
De naam 'De Acht Zaligheden'
Waar komt de naam 'De Acht Zaligheden' eigenlijk vandaan? Theo Withag van de VOL ging hiervoor op onderzoek uit. "Gezien de sociale achtergrond van de bewoners, het waren arme mensen die moesten bestaan van een heel klein inkomen, en het feit dat vijf van de acht woningen aan de kerk toebehoorden, denken we dat de term 'De Acht Zaligheden' verwijst naar 'armzaligheden'. Hard bewijs dat het om echt arme mensen ging, hebben we hiervoor niet maar alle informatie die hierover op internet te vinden was, wijst hierop. Ook weten we via plaatsgenoot Wim Hofakker, die destijds penningmeester was van de kerkelijke werkgroep, dat Armenzorg er ook bij betrokken was en dat er wekelijks huur geïnd moest worden wat ook weer duidt op mensen met een zeer kleine beurs."
Begin jaren tachtig werden de woningwetwoningen gesloopt om plaats te maken voor het huidige seniorencomplex. Jammer van de historische panden, vinden Joop en Theo het wel. Joops vrouw Ria reflecteert: "Slopen en nieuwbouwen was in die tijd het toverwoord. Eerst woonden er gezinnen, later senioren en ook toen was er woningnood, net als nu. Aan de andere kant, hadden we nu nog in dat soort kleine, eenvoudige huisjes willen wonen?"
Waar de bewoners van destijds gebleven zijn, heeft Theo niet meer kunnen achterhalen. "Vanwege de Wet op de Privacy zijn persoonlijke gegevens van mensen die na 1901 geboren zijn, niet meer openbaar. We vermoeden dat de bewoners elders in Lichtenvoorde gehuisvest zijn, op het Hooiland bijvoorbeeld, dat ook rond deze tijd in aanbouw was, maar zeker weten doen we dat niet."
Feest en verbinding
Dinsdag 15 juni werd de herinneringsplaquette officieel onthuld door Ria Venderbosch en ambtenaar Marieke Bleumer, die namens de gemeente bij het project betrokken was. De onthulling werd vooraf gegaan door een informele bijeenkomst van de bewoners van het huidige appartementencomplex. "Bijzonder was dat de bewoners van de Broekboom er zonder uitzondering allemaal bij waren. Zo zorgen De Acht Zaligheden ook vandaag de dag nog voor verbinding", besluit Ria.
Weet u meer?
Joop Venderbosch komt graag in contact met lezers die nadere informatie kunnen verschaffen over De Acht Zaligheden en/of de bewoners door de jaren heen. Kunt u Joop verder helpen? Mail dan naar: j.venderbosch3@upcmail.nl
