Afbeelding: Mirjam Huffener
Mirjam Huffener"Waarom schrijf je me niet” - Post uit de Vergetelheid
Thea en Wolfgang, Jules, Wanda en Nico krijgen een gezicht
WINTERSWIJK - Thea Windmuller en Wolfgang Maas zijn twee jonggeliefden uit Winterswijk. Wanda Verduin is een jong Joods pubermeisje, Jules Schelvis een jonge Joodse man, Nico Peeters een 40-jarige verzetsman. Allemaal werden ze opgepakt en weggevoerd naar Auschwitz, Dachau en Sobibor. Hun verhalen komen tot leven op een bijzondere expositie. Die is vanaf 6 juli tot en met 19 augustus te zien in de Jacobskerk op de Markt in Winterswijk.
De expositie wordt 4 juli geopend door burgemeester Joris Bengevoord in bijzijn van de wethouder van Cultuur, Henk Jan Tannemaat.
'Waarom schrijf je me niet' is de titel van deze tentoonstelling. Met brieven en kaarten, dagboekfragmenten, foto’s en filmpjes wordt het hartverscheurende verhaal verteld van Joden, Roma en Sinti voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog. De persoonlijke verhalen van deze vijf mensen staan centraal. Het is een historisch verhaal, maar deze bijzondere tentoonstelling gaat ook in op de vraag welke betekenis deze verhalen nu hebben. Zie ook www.postuitdevergetelheid.nl.
'Waarom schrijf je me niet' – Post uit de Vergetelheid is ontwikkeld als Nederlands-Duitse reizende tentoonstelling en is inmiddels op 22 plaatsen in beide landen te zien geweest. De tentoonstelling laat zien hoe de privacy en identiteit van mensen werd ontnomen, dat ze geen idee hadden wat hen te wachten stond en dat ze geen enkele mogelijkheid hadden om aan hun lot te ontkomen.
Met brieven,
kaarten,
dagboekfragmenten,
foto's en
filmpjes wordt
het hartverscheurende
verhaal verteld
van Joden,
Roma en Sinti
De betekenis van hun verhalen voor nu wordt toegelicht door vertellers. In korte films en een stemhokje leggen zij de bezoekers actuele dilemma’s voor over privacy, communicatie, censuur en vluchten. Toen en nu.
'Waarom schrijf je me niet' – Post uit de Vergetelheid is van 6 juli tot en met 19 augustus te zien in de Jacobskerk, Markt, Winterswijk. De Jacobskerk is op dinsdag, donderdag en vrijdag van 14 tot 16 uur open, op woensdag en zaterdag van 12 tot 16 uur (onder voorbehoud van rouw- en trouwdiensten). De toegang is gratis.
In Winterswijk wordt de expositie aangeboden door de Stichting Vrienden van de Jacobskerk in samenwerking met de Lotty Veffer Foundation en werkgroep Leren van de Oorlog en een financiële bijdrage van de Gemeente Winterswijk en Stichting Winterswijkse Synagoge.
De tentoonstelling werd mogelijk door financiële bijdragen van het Mondriaan Fonds, Vfonds, Nationaal Comité 4 en 5 mei, Interreg Deutschland-Nederland en de Provincie Gelderland. De tweetalige versie kwam tot stand door een samenwerking van de Lotty Veffer Foundation met het Nationaal Onderduikmuseum Aalten en het Zentrum für Niederlande-Studien in Münster.
Een kort portret van de hoofdpersonen van 'Waarom schrijf je me niet' – Post uit de Vergetelheid.
Thea Windmuller en Wolfgang Maas
Deze jonggeliefden woonden in de jaren voor de Tweede Wereldoorlog in Winterswijk – zij als dochter van een lokaal middenstandersechtpaar, hij als vluchteling uit Gelsenkirchen Duitsland. Ze duiken beiden onder, ver van elkaar. Van Wolfgang zijn 91 brieven aan Thea bewaard gebleven, van haar zijn alle dagboeken bewaard, vanaf 1939 tot de dag waarop ze opgepakt wordt.
Wanda Verduin
Van het Bussumse meisje Wanda zijn een dagboek en brieven bewaard gebleven. Ze vormen een ontroerend zelfportret van een Joods meisje, dat uit haar omgeving wordt weggerukt. In september 1943 wordt zij met haar broer weggevoerd naar Auschwitz, waar zij in februari 1944 bezwijkt aan, waarschijnlijk opzettelijk verspreide, vlektyfus. Wanda werd 18 jaar. Haar broer Ernst overleeft Auschwitz en de dodenmars naar Buchenwald.
Nico Peeters
In het Haagse gezin wordt niet over zijn verzetswerk gesproken, maar Nico Peeters is wel betrokken bij het maken van illegale pamfletten, de illegale krant De Waarheid en hulp aan onderduikers. In februari 1942 wordt hij opgepakt en in het Oranjehotel in Scheveningen opgesloten. Daar verstopt hij briefjes in zijn wasgoed. Hij zit in verschillende kampen in Nederland gevangen, maar wordt in mei 1944 naar Dachau getransporteerd. Daar overlijdt hij in februari 1945, twee maanden voor de bevrijding van het kamp.
Jules Schelvis
Hun joods-zijn houdt het Amsterdamse gezin Schelvis voor de oorlog niet zo bezig. Als de oorlog begint is Jules drukker in de Jordaan. Daar wordt hij vanwege zijn Joodse afkomst in 1941 ontslagen. Hij overleeft zeven nazi-kampen en veel getto’s. Na zijn pensionering doet Schelvis research en schrijft het standaardwerk ‘Vernietigingskamp Sobibor’, waarvoor hij een eredoctoraat ontvangt van de Universiteit van Amsterdam. Sobibor-overlevende Jules Schelvis overlijdt in 2016.
