Een kans voor open doel gemist

Op dit moment ligt bij het gemeentebestuur een aanvraag van agrarische bedrijven gevestigd aan de Lindeboomweg/ Aagtemanweg in Oost Gelre. Men wil de huidige agrarische activiteiten beëindigen en daarvoor op deze locatie een soort wooncluster ontwikkelen bestaande uit een tiental wooneenheden in een mix van vrijstaand en tweekappers. 

De belangrijkste agrarische activiteit is op dit moment het houden van ca. 3800 varkens. We zijn natuurlijk blij met dit initiatief want de varkenspopulatie in Oost Gelre is in onze ogen al veel te groot. Daarom juichen we ieder plan toe waarbij reductie van de veestapel is verwerkt. Daarnaast er ook een grote vraag naar nieuwe woningen dus werkt dit initiatief in twee richtingen positief.

Maar als we even verder kijken dan blijft slechts de helft van ons positieve gevoel over, we worden namelijk blij gemaakt met een dode mus. Het is namelijk niet wat het op eerste gezicht lijkt, het stoppen van dit soort bedrijven betekent niet automatisch dat de dieren- en stikstofrechten worden ingenomen, maar wel dat deze vrijgekomen rechten voor veel geld verhandeld worden aan collega’s die willen uitbreiden. 

Het is misschien moeilijk voor te stellen maar er zijn nog steeds grote varkensboeren in deze regio die de realiteit niet willen accepteren. De realiteit die zegt dat verdere groei van de varkenspopulatie niet past in de huidige klimaatdoelstellingen. Dit soort mega-varkensboeren denken niet aan het maatschappelijk belang maar azen op dit soort buitenkansjes om nog verder te kunnen uitbreiden.

Deze dieren- en stikstofrechten gaan ongetwijfeld ergens anders in de regio opnieuw opduiken en derhalve gaat zo’n bedrijfsbeëindiging geen positieve bijdrage leveren aan de hoogst noodzakelijke krimp van vee-populatie en uitstoot van schadelijke stoffen zoals ammoniak.

Daarnaast draagt het ook niet bij aan het oplossen van de nijpende stikstofcrisis zoals bijvoorbeeld legalisatie van de lokale PAS melders in Oost Gelre. Dit soort dier- en stikstofrechten worden door de overheid gratis uitgedeeld en bij bedrijfsbeëindiging worden deze nu als bij toverslag een hoop geld waard. We praten dan niet over een paar dubbeltjes, nee hier in dit geval spreken we over een bedrag tussen de €100.000 en €200.000.

Het blijft een vreemde zaak dat de overheid zonder restricties dit nog steeds toestaat. Gratis de rechten gebruiken vinden we prima maar bij niet meer benutten ook zonder vergoeding weer inleveren, dat zou in onze ogen niet meer dan logisch zijn. 

De lokale overheid heeft een mogelijkheid om in de gesprekken met dit soort initiatiefnemers voorwaarden te stellen. Bijvoorbeeld alleen instemmen met plannen als alle dier- en stikstofrechten daarbij worden ingenomen. Financieel medelijden is niet nodig, bij realisatie van dit soort plannen wordt de landbouwgrond omgezet in bouwgrond met daaraan gekoppeld een fikse waarde-toename. 

Als onze informatie klopt heeft bestuurlijk Oost Gelre in deze lopende aanvraag verzuimd daar überhaupt over na te denken en dat vinden we een gemiste kans voor open doel.

Rob Bongers
Stichting Leefbaar Buitengebied Gelderland