Onvrede in Vragender over procedure kerkgebouw

Vrees voor weer minder mogelijkheden voor jongeren

Door Kyra Broshuis

VRAGENDER - In Vragender heerst onrust over de toekomst van het kerkgebouw. De aankoop van de kerk om er appartementen in te maken, valt bij veel inwoners niet goed. De procedure zou niet correct zijn verlopen en het aantal nieuwe appartementen, 9 stuks, gaat van het woningcontingent af. Overigens wordt de pastorie in de nieuwe plannen een aparte woning en blijft de begraafplaats intact. Deze zal beheerd worden door een speciale commissie.

De voorwaarden
In het voorjaar van 2019 krijgt Vragender te horen dat de plaatselijke St. Antonius van Paduakerk maximaal nog tot 1 januari 2026 open blijft. Door het afnemende kerkbezoek, steeds minder vrijwilligers en de krimp van financiële middelen ziet het bisdom zich genoodzaakt een aantal kerken te sluiten. In maart 2019 is er bij de jaarvergadering van de parochie over gesproken. Mensen met een plan voor herbestemming kunnen zich melden bij het bestuur van de St. Ludger Parochie. De plannen moeten aan een aantal voorwaarden voldoen; de herbestemming moet ethisch verantwoord zijn, iets toevoegen aan de gemeenschap en het mag geen commercieel doel hebben. Daarnaast hebben lokale initiatieven voorrang op overige plannen. Een klein deel van de kerk zou open moeten blijven om bijvoorbeeld een kaarsje op te kunnen steken of om enkele kerkschatten tentoon te kunnen stellen. Vijf gegadigden melden zich bij het parochiebestuur en uiteindelijk wordt er aan drie partijen gevraagd te komen met een uitgebreid plan inclusief financiële onderbouwing en een exploitatieplan voor de komende vijf jaar.

Drie verschillende plannen
De drie planindieners hebben allemaal een andere invulling voor het kerkgebouw. Richard en Monique Ubbink willen een B&B realiseren, het viertal Jan van de Wolfshaar, Joop Ikink, Werner Hegeman en Jos Tanck, wil appartementen bouwen en Ton Gunnewick dient een plan in voor een multifunctioneel centrum met onder andere een educatieruimte en plek voor verschillende lokale verenigingen. De procedure start en daarmee start ook de onvrede bij de familie Ubbink:

“Wij wilden graag een B&B in de kerk realiseren voor toeristen en voor zakelijke overnachtingen. We zouden dan een samenwerking met de horeca in het dorp aangaan voor onder andere lunch en diner. We hebben een heel uitgebreid plan ingediend met tekeningen van de architect en financiële stukken”, vertelt Monique Ubbink. “De deadline voor de plannen was gezet op 31 oktober 2019. Wij hadden ons plan klaar en hebben alles op tijd ingeleverd. Vervolgens werd de deadline verplaatst naar 31 januari 2020 omdat het viertal de plannen nog niet in orde had. Dat is toch een rare gang van zaken?” De familie wordt uiteindelijk uitgenodigd voor een gesprek en komt, voorzien van alle mogelijke informatie, bij het Ludgerbestuur. “We waren voorbereid op het geven van een toelichting op onze plannen maar het gesprek bleek een eindgesprek te zijn… We stonden met 5 minuten weer buiten!” Het plan is afgewezen omdat er twijfel bestond of de familie de continuïteit wel kon waarborgen. “Dat is toch ongelooflijk. We hebben een financieel plan en een exploitatieplan ingeleverd. Het steekt ons dat er nooit uitleg is gegeven waarom de gunning naar het viertal is gegaan. ‘We willen jullie het niet aandoen’, werd er gezegd maar verdere uitleg is uitgebleven. Appartementen/wooneenheden dragen in onze ogen niet structureel bij aan de leefbaarheid in Vragender en dat zou met ons plan, en met dat van Gunnewick, wel het geval zijn. Wij zijn als kleine kinderen weggezet zonder duidelijk uitleg. We hebben echt het idee dat er voor het geld gekozen is. Bovendien zou het juiste plan niet commercieel mogen zijn, dan zou alleen het plan van Gunnewick in aanmerking komen en zeker niet het plan van het viertal. Wij vrezen nu, net als veel inwoners van Vragender, dat onze jongeren niet meer kunnen bouwen in verband met het contingent. Onze jeugd wil geen appartementen. Volgens de menukaart Wonen van de gemeente is er ook geen behoefte aan koop- en huurappartementen in Vragender.” De familie mist de betrokkenheid/openheid vanuit het parochiebestuur tijdens de hele procedure.

Stappen overgeslagen
Gunnewick Mengvoeders BV is een van de drie indieners van een plan en wil op dit moment slechts een korte reactie kwijt. “De toewijzing van het kerkgebouw en de pastorie is niet volgens de vooraf gestelde voorwaarden uitgevoerd. Rond de procedure zijn een aantal belangrijke stappen overgeslagen en daardoor zeker niet correct verlopen. Er is totaal geen transparantie naar, of inspraak door de Vragender bevolking geweest”, zo laat het bedrijf weten. “Tijdens de jaarlijkse parochievergadering is er amper antwoord en openheid gegeven op alle vragen en opmerkingen vanuit de zaal. Veel mensen waren daar ontstemd over. Als bedrijf hebben we grote moeite met bewoning van de kerk. Wij denken, dat het niet uitgesloten is dat eventuele bewoners van de kerk hinder gaan ondervinden van de zakelijke omgeving waarin zij gaan wonen en de ondernemers rondom de kerk daardoor van hen. Met als mogelijk gevolg, dat de saamhorigheid in ons dorp in het geding komt. Stel dat er naast een groep woningen iemand een vergunning voor het bouwen van een mengvoederfabriek zou aanvragen, dan zal menigeen zeggen, dat kan toch niet! Dit plan zal naar verwachting nooit toegestaan worden. Bij ons ontstaat daarom de vraag, waarom andersom wel 9 wooneenheden naast een mengvoederfabriek toestaan? Wij zijn het met een grote groep inwoners uit het dorp eens dat er gezinswoningen moeten worden ontwikkeld, om ook onze jeugd een toekomst in Vragender te kunnen bieden. Daar zou de gemeente toch voor moeten staan!”

Zorgvuldig gehandeld
Het parochiebestuur zegt bij monde van vice-voorzitter Jos Rosendaal naar eer en geweten te hebben gehandeld. “Wij proberen de kerkgebouwen die aan de eredienst onttrokken gaan worden, te verkopen maar bovenal proberen we er een goede bestemming voor te vinden. De procedure voor de kerk in Vragender is opgestart omdat we het belangrijk vinden dat het gebouw blijft bestaan. Met de plannen van de vier heren voor appartementen komt er een goede herbestemming. Wij hebben bij de gehele procedure naar eer en geweten gehandeld. Ik snap de teleurstelling bij de andere kandidaten maar we hebben alle drie plannen zorgvuldig bekeken en vervolgens, in goed overleg met de beheercommissie, voor dit plan gekozen. We hebben ons juist heel goed aan de procedure gehouden, dat vinden we heel belangrijk. En we hebben zeker niet voor het geld kozen, dat is simpelweg onmogelijk omdat de prijs voor iedereen gelijk is. Geld speelt dus geen rol. We hebben, samen met de beheercommissie, voor dit plan gekozen. Het is logisch dat er dan mensen teleurgesteld worden, daar hebben we alle begrip voor."

Inbreiding voor uitbreiding
Wethouder Bart Porskamp zegt dat het college blij is met de nieuwe plannen: “Samen met de dorpsbelangenorganisaties hebben we een visie opgesteld, de ‘ruimtelijke verkenning wonen kleine kernen Oost Gelre’. De kerk in Vragender staat in deze visie benoemd als toekomstige woningbouwlocatie. Enkele inwoners van Vragender hebben het idee opgevat om wooneenheden te realiseren in de kerk van Vragender. Het gaat om 9 volwaardige zelfstandige huur- en koopwoningen met tuin. Wij zijn blij met het initiatief, het plan komt uit het dorp zelf én het past binnen de visie voor woningbouw in de kleine kernen. Het biedt kansen voor starters, maar ook voor doorstromers. Aan dit initiatief heeft het college dan ook principemedewerking verleend. Er moet nog wel het één en ander gebeuren voor de initiatiefnemers aan de slag kunnen. Zo moeten er nog een aantal onderzoeken worden uitgevoerd voordat de omgevingsvergunning kan worden aangevraagd.”

Over het woningcontingent in Vragender zegt de gemeente het volgende: “Sinds de nieuwe woningbouwafspraken in de Achterhoek praten wij niet meer over contingenten, maar over woningbouw naar behoefte. Op basis van onderzoek hebben we die behoefte kwantitatief geduid op circa 15 woningen voor elke kleine kern (excl. Zwolle), maar als de behoefte groter blijkt dan gaan we daarnaar kijken. Ingediende plannen moeten altijd ruimtelijk worden beoordeeld, waarbij o.a. het principe geldt van ‘inbreiding gaat voor uitbreiding’. Het realiseren van woningen in de kerk betreft inbreiding. Als het initiatief van woningen in de kerk wordt gerealiseerd dan blijft er in Vragender nog ruimte voor het realiseren van andere woningbouwplannen.”

Wordt vervolgd!